Antep dolmalık biber kurusu / Gaziantep dolmalık biber kurusu, Gaziantep mutfağının karakteristik unsurlarından biri olan, Latince adı Capsicum annuum L. olan dolmalık kırmızı biberlerin geleneksel yöntemlerle kurutulmasıyla elde edilen bir üründür. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında menşe adı olarak 10 Mayıs 2021 tarihinde tescillenmiş ve coğrafi işaret korumasına alınmıştır. Tescil işlemi Gaziantep Ticaret Borsası tarafından gerçekleştirilmiştir.

Fiziksel Özellikleri ve Üretim Süreci

Bu ürün, dolmalık biberlerin sap ve çekirdek kısımları ayrıldıktan sonra pamuklu ipe iğneyle dizilerek güneş altında kurutulmasıyla elde edilir. Kurutulmuş biberler sert, kırılgan ve mat kırmızı renktedir. Kurutma işlemi sırasında biberler, açık kısımları aşağıya bakacak şekilde dizilir ve üçgen biçimli, ayaklı, ağaç destekli sergilere birbirine temas etmeyecek şekilde asılır. Kurutma süreci, Gaziantep’in yaz aylarında hâkim olan 25 gün/ay süreli ve 19–28 km/saat hızındaki rüzgârlar eşliğinde, ortalama 30–35 °C sıcaklıkta gerçekleştirilir. Nem oranı %5 seviyesine ulaşana kadar devam eder.

Coğrafi ve İklimsel Koşullar

Gaziantep ili, Akdeniz ve Doğu Anadolu iklimleri arasında geçiş özelliği gösteren bir bölgedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılımandır. Sıcaklık değerleri -17 °C ile 48,8 °C arasında değişkenlik gösterir. Bu iklimsel yapı, dolmalık biberlerin temmuz, ağustos ve eylül aylarında hasat edilmesini ve kurutma sürecinin doğal koşullarda gerçekleştirilmesini mümkün kılar. Ayrıca Tibetan Platosu üzerinden gelen rüzgârlar, kurutma sürecinde nemin dengelenmesini ve homojen kurutmayı destekler.

Saklama Koşulları

Kurutulmuş biber dizileri, kuru ve serin ortamlarda muhafaza edilir. Maksimum bağıl nemin %50–55 ve sıcaklığın 15–18 °C olduğu koşullarda ürün 1 yıl boyunca bozulmadan saklanabilir.

Denetim ve Koruma

Ürünün coğrafi işaret kapsamında korunması ve standartlara uygunluğunun sağlanması amacıyla denetimler Gaziantep Ticaret Borsası koordinatörlüğünde yürütülür. Denetim mercii; Gaziantep Gastronomi ve Turizm Derneği, Gaziantep Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü, Oğuzeli Belediyesi ve Oğuzeli Ziraat Odası temsilcilerinden oluşur. Denetimlerde ürünün hammaddesinin Gaziantep’te yetiştirilip yetiştirilmediği, kurutma işleminin bölge içinde yapılıp yapılmadığı, üretim metodunun uygunluğu, ürünün fiziksel özellikleri ve menşe adı ibaresi ile amblemin doğru kullanımı gibi kriterler göz önünde bulundurulur. Denetimler yılda en az bir kez yapılır; şikâyet durumunda ise her zaman gerçekleştirilebilir.

Kullanım Biçimi

Ürün, “Antep Dolmalık Biber Kurusu” veya “Gaziantep Dolmalık Biber Kurusu” ibaresi ve menşe adı amblemi ile birlikte doğrudan ürün üzerinde veya ambalajında yer alır. Ambalaj üzerinde kullanılamadığı durumlarda ise bu ibare ve amblem, işletmede kolayca görülebilecek şekilde bulundurulmalıdır.