Antep meyan şerbeti, Gaziantep iline özgü geleneksel bir içecektir. Ana bileşeni "meyan kökü" (Glycyrrhiza glabra) olan bu şerbet, özellikle yaz aylarında ve Ramazanda iftar sofralarında serinletici, ferahlatıcı ve aynı zamanda şifa verici bir içecek olarak tüketilmektedir. Tarihi kökeni Orta Doğu ve Anadolu’ya dayanan meyan kökü şerbeti, halk hekimliğinde uzun süre boyunca solunum yolu rahatsızlıklarından mide problemlerine kadar çeşitli alanlarda kullanılmıştır.

^{Meyan Şerbeti Görüntüsü (Görsel Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur.)}

Üretim Süreci

Antep meyan şerbeti, doğal meyan kökü liflerinin suyla teması sonucu oluşan özütle hazırlanır. Geleneksel yönteme göre, meyan kökleri belli bir süre suda bekletilerek şerbetin karakteristik aromasını ve koyu kahverengi rengini alması sağlanır. Şerbetin hazırlanmasında kullanılan su genellikle dinlendirilmiş ya da arıtılmış sudur. Süzme işleminin ardından meyan lifleri içecekten ayrılır ve soğutularak servis edilir. Hiçbir yapay tatlandırıcı ya da aroma maddesi içermemesi, ürünün doğallığını korumasını sağlar.

Bileşenler ve Duyusal Özellikler

Antep meyan şerbetinin temel bileşeni meyan kökü, içerdiği "glisirizin" adlı doğal tatlandırıcı madde sayesinde kendine özgü tatlı ve hafif acımtırak bir lezzete sahiptir. Aynı zamanda şerbet, aromatik yapısı ile karakteristik bir kokuya sahiptir. Serinletici etkisi, özellikle sıcak havalarda tüketimini artıran önemli bir özelliktir. Şerbetin rengi açık kahverengiden koyu kahverengiye kadar değişkenlik gösterebilir; bu durum, meyan liflerinin bekletilme süresine ve yoğunluğuna bağlıdır.

^{Meyan Şerbeti Yapım Görseli (AA)}

Besin Değeri ve Halk Arasında Kullanımı

Meyan kökü, doğal bir antioksidan kaynağı olup anti-inflamatuvar, antiviral ve yatıştırıcı özellikler taşımaktadır. Gaziantep’te halk arasında özellikle mide rahatsızlıkları, boğaz enfeksiyonları, öksürük ve soğuk algınlığına karşı doğal bir çözüm olarak yaygın biçimde kullanılır. Ancak, glisirizin maddesinin yüksek tüketimi tansiyon yükselmesi gibi olumsuz etkilere yol açabileceğinden, düzenli tüketimi uzman bir hekime danışılmadan yapılmamalıdır.

Kültürel ve Sosyal Önemi

Antep meyan şerbeti, Gaziantep mutfağının bir parçası olarak özellikle Ramazan ayında iftar sofralarının vazgeçilmez içeceği hâline gelmiştir. Bölge halkı arasında “sıcak günlerin serin ilacı” olarak tanımlanan şerbet, kültürel bellekte hem geleneksel şifa kaynağı hem de sosyal bir ikram aracı olarak yer almaktadır. Gaziantep’te meyan şerbeti üretimi, geleneksel yöntemlerle çalışan çok sayıda küçük işletme ve şerbetçi aracılığıyla sürdürülmektedir. Bu yönüyle Antep meyan şerbeti, yerel ekonomide de önemli bir yere sahiptir.

Coğrafi İşaret ve Koruma Durumu

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve yerel kültür kurumları, Antep meyan şerbetinin özgün tarifini ve üretim şeklini korumak amacıyla çeşitli tanıtım ve tescil çalışmaları yürütmektedir. Geleneksel üretim bilgisi kuşaktan kuşağa aktarılarak korunmakta; bu da ürünün kültürel sürekliliğini sağlamaktadır.