Antonov An-225 Mriya, Sovyetler Birliği'nin uzay yarışındaki iddiasını güçlendirmek amacıyla 1980'lerin başında geliştirilmeye başlandı. Uçağın temel görevi, Sovyet uzay programına ait Buran uzay mekiğini ve Energia roket modüllerini taşıyacak bir platform oluşturmaktı. Bu ihtiyacı karşılamak için halihazırda kullanılan Antonov An-124 Ruslan temel alındı ve ondan daha büyük, daha güçlü bir model tasarlandı.

İlk uçuşunu 21 Aralık 1988'de gerçekleştiren An-225, Kiev yakınlarındaki Hostomel Havalimanı'ndan havalanarak havacılık tarihinde yeni bir sayfa açtı. Geliştirildiği dönemde Batı dünyası için gizemli kalan bu uçak, 1989 Paris Air Show'da sergilenerek uluslararası alanda büyük ilgi uyandırdı.

^{Antonov An-225 Mriya (Pixabay)}

Tasarım Özellikleri ve Prototip

An-225'in tasarımı, An-124 ile aynı gövde yapısını temel alır ancak bazı kritik farklılıklar içerir. En büyük değişiklikler: Gövde uzunluğu 84 metreye çıkarılmıştır. Kanat açıklığı 88.4 metre ile tüm zamanların en genişlerinden biridir. Arka kargo rampası kaldırılmış, Buran uzay mekiğini sırtında taşıyabilmek için gövde yapısı güçlendirilmiştir. İniş takımı sistemi, 32 tekerlekli bir düzeneğe sahiptir. Gücünü sağlayan 6 adet Ivchenko Progress D-18T turbofan motor, her biri yaklaşık 229 kN itiş gücü üretir. Uçağın yalnızca bir prototipi tamamlanmış ve uçuşa elverişli hale getirilmiştir. İkinci gövde yaklaşık %30 oranında tamamlanmış ancak hiçbir zaman faaliyete geçmemiştir.

Görevler ve Operasyonel Kullanım

Buran programı iptal edildikten sonra An-225, 1990'ların başında uzun süre hangarda bekletildi. Ancak sivil sektördeki ağır ve sıra dışı kargo taşımacılığı ihtiyacı sayesinde 2001 yılında Antonov Airlines tarafından modernize edilerek tekrar hizmete sokuldu.

Uçak, jeneratörler, lokomotifler, helikopterler ve dev altyapı parçaları gibi "uçakla taşınamayacak denilen" yükleri başarıyla taşıdı. Ayrıca, insani yardım operasyonlarında da önemli görevler üstlendi. Özellikle doğal afet ve kriz bölgelerine yapılan acil teslimatlarda, birden fazla ülkenin iş birliğiyle kullanıldı.

Rekorlar

An-225 birçok dünya rekoruna da imza attı:

• En ağır tek parça kargo taşıma: 187.6 ton
• Toplam kargo ağırlığı rekoru: 253.8 ton
• En uzun yük taşıma: 42.1 metrelik rüzgar türbini kanadı

An-225, birçok Guinness Dünya Rekoru'na sahiptir, bunlar arasında:

• Tek seferde en fazla yük taşıyan uçak.
• En uzun kanat açıklığına sahip uçak (aktif operasyonel dönemde).
• En ağır kalkış yapan uçak.
• Birden fazla rekoru aynı uçuşta kıran tek hava aracı (2009, 247 tonluk yükle).

^{Antonov An-225 Mriya (Pixabay)}

Yıkımı

2022 yılında Rusya-Ukrayna savaşı sırasında, An-225'in üssü olan Hostomel Havalimanı büyük saldırılara uğradı. Uçak burada yerdeyken ağır hasar aldı ve kullanılamaz hale geldi. Bu olay, havacılık dünyasında büyük yankı uyandırdı ve "gökyüzünün rüyası"nın yıkılışı olarak hafızalara kazındı.

Antonov yetkilileri, ikinci gövdenin varlığını doğruladı ve uçağın yeniden inşa edilmesinin teknik olarak mümkün olduğunu açıkladı. Ancak bu süreç, yüksek maliyet ve küresel iş birliği gerektirdiği için henüz net bir plan çerçevesinde ilerlememektedir.

Kültürel ve Tarihsel Önemi

An-225, sadece mühendislik açısından değil, aynı zamanda soğuk savaş dönemi havacılık teknolojisinin sembolü olarak da değerlidir. Havacılık, uzay teknolojisi ve ağır taşımacılık alanında, teknik sınırların ne kadar zorlanabileceğini göstermesi açısından önemli bir yapıdır.