TAKS, ASELSAN tarafından geliştirilen modern bir Top Atış Kontrol Sistemi (GFCS — Gun Fire Control System) ailesidir. Sistem, deniz platformlarında konuşlu topların hedefe en yüksek isabet oranıyla atış yapabilmesi için gemi hareketleri, sensör verileri ve balistik hesaplamaları birleştirir. Bu sayede geminin seyir hâlindeyken dahi hava, deniz veya kara hedeflerine karşı hassas atışlar gerçekleştirmesi sağlanır.

TAKS, açık mimarili yazılım altyapısı sayesinde farklı savaş yönetim sistemleriyle uyumlu çalışabilir. Gemi üzerindeki radar, elektro-optik sistemler, yön bulucular ve seyir sensörlerinden aldığı verileri birleştirerek otomatik hedef takibi, menzil tespiti ve atış çözümü üretir.

^{TAKS (ASELSAN)}

Tarihçe

ASELSAN, deniz platformları için geliştirdiği TAKS ailesinin çalışmalarına 2010’lu yılların ortasında başlamıştır. İlk prototipler Türk Donanması’nın modernizasyon projelerinde test edilmiştir.

2018 sonrası dönemde, özellikle 76 mm Top Atış Kontrol Sistemi (TAKS-76) versiyonu dikkat çekmiştir. Bu sistem, OTO Melara 76/62 mm toplarıyla uyumlu şekilde yerli mühendislik çözümleriyle geliştirilmiştir. TAKS ailesi aynı zamanda 40 mm ve 127 mm gibi farklı kalibrelerde de üretilmiş, hem yeni inşa gemilere hem de MEKO sınıfı fırkateyn modernizasyonlarına entegre edilmiştir.

Tasarım ve Özellikler

TAKS sistemleri; hedef tespiti, balistik çözümleme, otomatik hedef takibi ve yasaklı bölge yönetimi gibi gelişmiş kabiliyetler içerir.

• Ateş kontrol bilgisayarı: Gemi hareketlerinden kaynaklı yalpa ve sapmaları hesaplayarak atış düzeltmesi yapar.
• Sensör entegrasyonu: Radar, termal kamera, lazer mesafe ölçer ve elektro-optik sistemlerle veri paylaşımı sağlar.
• Otomatik hedef takibi: Hareketli hedeflere yönelik gerçek zamanlı izleme ve düzeltme yapar.
• Balistik çözümleme: Mermi hızına, hava koşullarına ve hedef hareketine göre atış parametrelerini otomatik olarak belirler.
• Yasaklı bölge yönetimi: Mühimmatın belirlenen dost unsurlara veya sivil bölgelere yönelmesini önler.
• Test sistemi: Yerleşik test (Built-in Test) altyapısı sayesinde sistemin kendi performansını ve işlevselliğini sürekli denetler.

Varyantlar

• TAKS 100/40GFCS: 40 mm toplar için geliştirilmiş hafif versiyon.
• TAKS 100/76GFCS: 76 mm sınıfı deniz toplarıyla uyumlu, orta kalibre atış kontrol sistemi.
• TAKS 100/127GFCS: 127 mm top sistemlerine entegre, uzun menzilli atış kabiliyeti sunan versiyon.
• TAKS-cSRLS: Kısa menzilli hızlı reaksiyon görevleri için geliştirilmiş kompakt versiyon.

Kullanım Alanları

TAKS sistemleri Türk Deniz Kuvvetleri’nin çeşitli gemi sınıflarında, özellikle firkateyn ve korvet platformlarında kullanılmaktadır. Ayrıca ihracat projelerinde dost ve müttefik donanmalara entegre edilmiştir. Sistem, deniz harekâtında şu görevleri destekler:

• Hava hedeflerine karşı savunma atışları
• Yüzey hedeflerine karşı hassas atış
• Kıyı bombardımanı görevleri
• Çoklu tehdit ortamlarında otomatik atış yönetimi

Üretici Kuruluş

ASELSAN A.Ş., Türkiye’nin önde gelen savunma elektroniği üreticisidir. Şirket, radar, elektro-optik, komuta-kontrol, haberleşme ve deniz savunma teknolojilerinde faaliyet göstermektedir. TAKS sistemi, ASELSAN’ın milli denizcilik çözümleri arasında stratejik öneme sahiptir.

Güncel Durum ve Önemi

TAKS, Türk savunma sanayiinde tamamen yerli yazılım ve donanımla geliştirilen ilk deniz topu atış kontrol sistemlerinden biridir. Yerli mühendislik kabiliyeti sayesinde ASELSAN, ithal sistemlere olan bağımlılığı azaltmış ve mevcut gemi envanterinin modernizasyonunu milli çözümlerle desteklemiştir.

Açık mimarisi, farklı kalibrelerle uyumluluğu ve yüksek entegrasyon kabiliyeti sayesinde TAKS, ASELSAN’ın deniz savunma ürün portföyünde merkezi bir konumda yer almaktadır.