Köken

Asma kelimesi, Türkçede “asmak” fiilinden türetilmiş bir isimdir. Bu türetme, fiilden isim yapan +mA ekiyle gerçekleşmiştir ve eylemin kendisini ya da sonucunu ifade eden bir yapı oluşturur. “Asmak” kökü, Türkçede çok eski dönemlerden beri kullanılan bir fiildir ve “bir nesneyi yukarıdan bir noktaya sabitlemek, sarkıtmak” anlamına gelir; bu kökten türeyen “asma” ise hem bu eylemi hem de bu şekilde duran nesneleri tanımlar. Bu kökten zamanla bitki adı olarak da türemiştir; çünkü üzüm bitkisinin sarılarak yukarıya doğru büyüyen yapısı bu eylemi çağrıştırır.

Kullanım Alanları

• Botanik: Üzüm veren sarılıcı bitki türlerini (Vitis vinifera) tanımlamak için kullanılır.
• Ziraat: Bağcılıkta ürün veren bitki olarak geçer; “asma dikimi”, “asma budaması” gibi terimlerde yer alır.
• Mimarlık/Yapı: Üstten sarkıtılmış ya da yukarıya asılmış yapı ve öğeleri ifade eder; “asma tavan”, “asma kat” gibi.
• Günlük dil: Herhangi bir nesnenin yukarıdan sarkıtılması eylemini tanımlamada; “giysi asma”, “tablo asma” gibi.
• Bahçecilik: Çardak ve pergola gibi yapılara sarılarak büyüyen bitkiler için kullanılır.
• Hukuk/Tarih: Eski ceza yöntemleri bağlamında “idam etme” anlamına gelen deyimlerde mecazî olarak yer alabilir: “asma cezası”.