Ateşböceklerinin Mezarı (Orijinal adı: Hotaru no Haka), 1988 yılında Japonya’da yayımlanmış bir animasyon dram filmidir. Yönetmenliğini Isao Takahata'nın üstlendiği yapım, senaryosunu Akiyuki Nosaka'nın aynı adlı yarı otobiyografik romanından alır. Studio Ghibli ve Shinchosha tarafından ortaklaşa üretilen film, savaş temalı Japon animasyonları arasında öne çıkan eserlerden biridir. Film, savaşın sivil halk üzerindeki yıkıcı etkisini, özellikle çocuklar üzerinden anlatan trajik ve gerçekçi bir anlatıma sahiptir.

Konu

Film, II. Dünya Savaşı’nın sonlarında Japonya’da geçer. Kobe’nin bombalanması sırasında annelerini kaybeden 14 yaşındaki Seita ve 4 yaşındaki kız kardeşi Setsuko, babalarından da haber alamayınca baş başa kalırlar. Önce akrabalarının yanına sığınan çocuklar, gördükleri ilgisizlik nedeniyle bir hava saldırısı sığınağında yaşamaya başlarlar. Zamanla açlık ve hastalıkla mücadele eden kardeşlerin durumu kötüleşir. Seita, küçük kardeşine yiyecek bulmak için uğraşır ancak Setsuko malnütrisyon nedeniyle hayatını kaybeder. Seita da kısa süre sonra açlıktan ölür. Film, savaşın çocukların yaşamını nasıl altüst ettiğini gözler önüne serer.

^{Ateşböceklerinin Mezarı Fragman (Crunchyroll Store Australia)}

^{Ateşböceklerinin Mezarı Animasyondan Bir Sahne (iMDb)}

Oyuncu Kadrosu ve Karakterler

• Seita (ses): Tsutomu Tatsumi: 14 yaşında, kız kardeşine bakan abi. Savaş koşullarında sorumluluk üstlenmek zorundadır.

• Setsuko (ses): Ayano Shiraishi: 4 yaşında, masumiyeti ve korunmaya muhtaç hâliyle filmin dramatik yükünü taşır.

• Teyze (ses): Akemi Yamaguchi: Savaş sırasında barınma imkânı sunan fakat zamanla giderek mesafeli ve çıkarcı davranan akraba.

• Anne (ses): Yoshiko Shinohara: Kalp rahatsızlığı olan anne, hava saldırısında ağır yaralanarak hayatını kaybeder.

• Diğer seslendirmenler: Kôzô Hashida, Masayo Sakai, Kazumi Nozaki, Yoshio Matsuoka, Masahiro Kanetake, Kiyoshi Yanagawa ve diğerleri çeşitli yan karakterlere ses verir.

^{Ateşböceklerinin Mezarı Animasyondan Bir Sahne (iMDb)}

Üretim Aşaması

Filmin yönetmeni Isao Takahata, senaryoyu Akiyuki Nosaka'nın aynı adlı yarı otobiyografik kısa romanından uyarlamıştır. Film, Studio Ghibli ve Shinchosha tarafından ortaklaşa üretilmiştir. Yapım süreci, Takahata'nın "Komşum Totoro" ile aynı dönemde geliştirdiği bir yapım modeliyle yürütülmüş, her iki film birlikte dağıtılmıştır. "Totoro"ya yatırım yapılabilmesi için "Ateşböceklerinin Mezarı"nın da pakete dahil edilmesi gerekmiştir. Bu nedenle film, zaman zaman ikincil planda kalmıştır.

Gişe Performansı

• Tahmini bütçe: 3.700.000 USD
• Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Kanada açılış haftası hasılatı: 158.101 USD (12 Ağustos 2018)
• Toplam ABD ve Kanada hasılatı: 516.962 USD
• Toplam dünya hasılatı: 841.612 USD

Film, zamanla kültürel ve sanatsal değeriyle ön plana çıksa da ilk gösterimleri ticari açıdan sınırlı başarı elde etmiştir.

Ödüller ve Adaylıklar

Ateşböceklerinin Mezarı, ulusal ve uluslararası düzeyde çeşitli ödüller kazanmıştır. 1994 yılında Chicago Uluslararası Çocuk Filmleri Festivali'nde iki ödül almıştır: Isao Takahata, "Animasyon Jüri Ödülü – En İyi Animasyon Uzun Metraj Film" ve "Çocuk Hakları Ödülü"nün sahibi olmuştur. Ayrıca 1989 yılında Japonya’da düzenlenen Blue Ribbon Ödülleri kapsamında, Isao Takahata’ya "Özel Ödül" verilmiştir. Bu ödüller, filmin yalnızca sanatsal başarısını değil, aynı zamanda savaş ve çocukluk üzerine duyarlılığı nedeniyle toplumsal etkisini de göstermektedir