AutoCAD, ABD merkezli yazılım şirketi Autodesk tarafından geliştirilen ve bilgisayar destekli tasarım (CAD) alanında yaygın olarak kullanılan bir yazılımdır. Mimarlık, mühendislik, inşaat, üretim ve tasarım gibi disiplinlerde teknik çizim ve modelleme amacıyla kullanılmaktadır. İlk kez 1982 yılında piyasaya sürülen AutoCAD, hem 2 boyutlu (2B) hem de 3 boyutlu (3B) tasarım yapabilme özelliğine sahiptir ve zaman içerisinde birçok sektörel ihtiyaca cevap verecek şekilde evrilmiştir.
Tarihçe ve Gelişim
AutoCAD, CAD teknolojisinin masaüstü bilgisayarlara taşınmasında öncü bir rol oynamıştır. Yazılım, ilk sürümlerinde yalnızca 2B çizim kabiliyetine sahipken, ilerleyen sürümlerle birlikte 3B modelleme, parametrik tasarım ve otomasyon gibi ileri düzey fonksiyonlar kazanmıştır. Autodesk, AutoCAD'i sürekli güncelleyerek bulut entegrasyonu, yapay zekâ destekli özellikler ve disiplinler arası iş birliği imkânları gibi modern CAD ihtiyaçlarına cevap vermektedir.
Temel Özellikler
2B Çizim Yetenekleri
AutoCAD’in temel kullanım alanı, teknik çizimlerin dijital ortamda hassas biçimde oluşturulmasıdır. 2B çizim araçlarıyla kullanıcılar;
- Kat planları, teknik detaylar, kesit ve görünüş çizimleri,
- Elektrik, mekanik, sıhhi tesisat gibi sistem şemaları,
- Haritalar ve topografik veriler,
- Diyagramlar ve sembolik gösterimler hazırlayabilmektedir.
Çizim sürecinde ölçekleme, katman yönetimi, çizgi tipleri ve renkleri, boyutlandırma ve notasyon gibi gelişmiş özellikler, tasarımın teknik standartlara uygun şekilde oluşturulmasına katkı sağlar.
3B Modelleme ve Görselleştirme
AutoCAD, 3B modelleme araçları aracılığıyla tasarımcıların karmaşık geometrileri inşa etmelerini mümkün kılar. Bu modelleme süreci;
- Katı (solid), yüzey (surface) ve ağ (mesh) modelleme tekniklerini içerir,
- Üç boyutlu döndürme, hareket ettirme ve ölçülendirme olanakları sunar,
- Nesnelerin kesit alınması, malzeme ataması ve render işlemleriyle görsel sunumlar üretilebilir.
3B modelleme, özellikle mimari görselleştirme, ürün tasarımı ve prototipleme alanlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Otomasyon ve Özelleştirme
AutoCAD, kullanıcıların tekrar eden görevlerini otomatikleştirebilmesi için çeşitli programlanabilir işlevler barındırır:
- Makrolar ve Komut Dosyaları: Tekrarlayan görevlerin otomasyonu için kullanılabilir.
- AutoLISP: AutoCAD’e özgü bir programlama dili olup kullanıcıların özel komutlar ve işlevler oluşturmasına olanak tanır.
- Dinamik Bloklar: Aynı blok içinde farklı varyasyonlar oluşturarak çizim dosyalarının verimliliğini artırır.
- Veri Bağlantısı: Excel gibi tablolarla entegre çalışarak çizimlerdeki bilgilerin dış kaynaklarla eş zamanlı güncellenmesini sağlar.
Bulut Tabanlı Çalışma ve İş Birliği
AutoCAD, Autodesk’in sunduğu bulut çözümleri ile entegre çalışarak uzaktan erişim ve eş zamanlı düzenleme imkânı sunar. Bu kapsamda;
- Kullanıcılar projelerini web tarayıcısı, mobil uygulama veya masaüstü yazılım üzerinden yönetebilir,
- Proje dosyaları, Autodesk Docs ve Autodesk Drive gibi platformlarda paylaşılabilir,
- Kullanıcılar arası yorum, versiyon kontrolü ve değişiklik geçmişi izlenebilir.
Yapay Zekâ ve Üretkenlik Araçları
AutoCAD’in yeni nesil sürümleri, yapay zekâ tabanlı araçlarla donatılmıştır. Bunlar arasında:
- Smart Blocks (Akıllı Bloklar): Yazılım, kullanıcıların önceki çizim alışkanlıklarını analiz ederek en çok kullanılan blokları önerir. Böylece blok ekleme süreci hızlanır.
- Activity Insights: Bir dosya üzerindeki kullanıcı etkileşimlerini ve düzenleme geçmişini göstererek ekip içi koordinasyonu artırır.
- Count (Sayma): Belirli bir objenin kaç defa kullanıldığını otomatik olarak sayarak envanter ve dokümantasyon işlemlerine yardımcı olur.
Endüstriyel Kullanım Alanları
AutoCAD, aşağıdaki alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır:
- Mimarlık: Kat planları, kesitler, cephe çizimleri, detay çözümleri.
- İnşaat Mühendisliği: Altyapı projeleri, yol tasarımı, haritalama.
- Makine Mühendisliği: Mekanik parça tasarımları, montaj çizimleri, üretim planları.
- Elektrik ve Tesisat: Elektrik şemaları, borulama ve kanal sistemleri.
- Ürün Tasarımı: Endüstriyel ürünlerin prototip modellemeleri.
Lisanslama ve Platformlar
AutoCAD, bireysel ve kurumsal kullanıcılar için farklı lisans modelleriyle sunulmaktadır. Yazılım, Microsoft Windows ve Apple macOS işletim sistemleriyle uyumludur. Ayrıca “AutoCAD Web” ve “AutoCAD Mobile” sürümleri sayesinde platformlar arası erişim mümkündür.