Bağdat pili, 1938’de Bağdat yakınlarında ortaya çıkarılan ve Parth dönemine tarihlenen bir mezar buluntusudur. Yaklaşık 14 cm yüksekliğinde ve 8 cm çapında sırsız seramik bir kaptan oluşur. Kaptaki açıklığa, lehimlenmiş bir tabana sahip bakır silindir yerleştirilmiştir. Silindirin içine üstten sarkan demir çivi konmuş, bakır ve demir parçalar zift benzeri bir tıkaçla sabitlenmiştir. Bazı örneklerde bakır silindirin içinde papirüs kalıntıları saptanmış, başka kaplarda ise yalnızca bakır silindir veya yalnızca demir çivi bulunmuştur. Bu düzenek, farklı metallerin bir sıvı içinde temas etmesini sağlayacak şekilde tasarlanmış görünmektedir.
İşlev Tartışmaları
Bağdat pilinin amacı üzerine farklı yorumlar geliştirilmiştir. Wilhelm König’in 1938’deki ilk önerisi, düzeneklerin basit elektrik hücresi olarak kullanıldığı yönündedir. Bu görüşten hareketle, bazı araştırmacılar kapların elektrokaplama amacıyla tasarlanmış olabileceğini savunmuştur.
Kanani’nin deneyleri, yaklaşık 0,5 volt gerilim üretebilen bu tür düzeneklerin altın siyanür çözeltisi kullanıldığında ince kaplama yapabildiğini göstermiştir. Buna karşılık Oddy ve Peck gibi araştırmacılar, antik dünyada kaplamaların folyo, varak ya da cıva amalgamı yöntemleriyle yapıldığını, Bağdat pilinin ise bu iş için kanıt sunmadığını belirtmiştir.
Alternatif bir yaklaşım, düzeneklerin tıbbi kullanım amacı taşıdığıdır. Paul T. Keyser, antik kaynaklarda elektrikli balıkların baş ağrısı ve gut tedavisinde analjezik olarak kullanıldığını hatırlatarak, Bağdat pilinin benzer bir elektriksel etki için geliştirilmiş olabileceğini ileri sürmüştür. Bu yorum, cihazın düşük gerilim üretmesiyle uyumlu görülmüştür.
Bir başka görüş ise düzeneklerin ritüel ve sembolik anlamlar taşıdığıdır. Kurzmann ve Peck, bakır ve demirin büyüsel çağrışımları nedeniyle bu nesnelerin mezar bağlamında koruyucu ya da simgesel işlevler üstlenmiş olabileceğini savunmuştur. Bazı kapların içinde papirüs kalıntılarının bulunması, bunların yazılı mesaj ya da tılsım taşıma amacıyla kullanılmış olabileceğini düşündürmüştür.
Genel olarak, mevcut arkeolojik ve kimyasal kanıtlar kesin bir işlevi doğrulamadığından, Bağdat pilinin elektroteknik, tıbbi ya da ritüel amaçlı kullanılıp kullanılmadığı tartışmalı kalmıştır.
Güncel Durumu
Nesneler Bağdat’taki Irak Müzesi koleksiyonunda yer almakta, ancak siyasi ve güvenlik koşulları nedeniyle araştırmacıların doğrudan incelemesine izin verilmemektedir. Bu nedenle Bağdat pili, arkeoloji ve bilim tarihi literatüründe tartışmalı ve kesinliği olmayan bir buluntu olarak değerlendirilmeye devam etmektedir.
