logologo
BÂRGÂH
(باركاه)
fav gif
Kaydet
viki star outline
Avatar
Ana YazarDİA20 Kasım 2024 08:05
Selçuklular ve diğer bazı devletlerde hükümdarın sarayını ifade eden bir tabir.
badge borderhover badge border
avatar
İslam Ansiklopedisi Kategorisi
Kurulları tarafından
onaylanmıştır.

BÂRGÂH

Board Main İcon

Farsça bâr ve gâh kelimelerinden oluşan bu tabir sözlükte “izinle girilen yer” demektir. Terim olarak “sultanın oturduğu saray” anlamında olup aynı mânada dergâh kelimesi de kullanılmıştır. Kaynaklarda bu iki kelime bazan ayrı ayrı, bazan da birlikte geçmektedir. Ayrıca hükümdarın toplu kabullerine mahiyetine göre bâr-ı hâs ve bâr-ı âm denildiği gibi merasim ve resmî kabullere katılanların hükümdarın huzurunda derece ve rütbelerine göre nasıl ve nerede duracaklarını tayin ve kontrol eden görevliye de hâcib-i dergâh denilmekteydi. Karamanoğlu Mehmed Bey XIII. yüzyılın ikinci yarısında Konya’yı ele geçirince “dergâh ve bârgâhta, mecliste ve meydanda Türkçe’den başka bir dil konuşulmamasını” istemişti (İbn Bîbî, s. 696).


Osmanlılar’da olduğu gibi hükümdar bizzat sefere çıktığı zaman sahrada kurulan otağ-ı hümâyuna bârgâh-ı saltanat adı verilirdi. Aynı şekilde Altın Orda Devleti’nde de hükümdar otağına bârgâh denilmiştir. Bu çadır altın yaldızlı gümüş plakalarla kaplı olup dört ağaç direği ve her direğin tepesinde altın yaldızlı gümüşten yapılmış bir başlık bulunurdu. Bârgâh uzaktan bir tepe gibi görünür, içinde sağda ve solda pamuk ve ketenden yapılmış sedirler yer alırdı. Bu sedirlerin üzerine ipek kaliçalar döşenir, bârgâhın ortasında ise taht kurulurdu.

Kaynakça

, VI, 272-273.

Hasan-ı Enverî, Iṣṭılâḥât-ı Dîvânî: Devre-yi Ġaznevî ve Selcûḳī, Tahran 2535 şş., s. 14-15, 21-23.

, s. 696.

, s. 69, 230, 286-287, 295-296.

, I, 381.

, s. 78, 112, 186.

İbrahim Kafesoğlu, Türk Millî Kültürü, İstanbul 1986, s. 353.

Mehmet Altay Köymen, Alp Arslan ve Zamanı, Ankara 1983, II, 29, 42-43, 57-64.

https://islamansiklopedisi.org.tr/bargah

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme
KÜRE'ye Sor