Köken
Baykuş, başında kulak yerinde sorguçları bulunan, zararlı ve kemirici hayvanlarla beslenen yırtıcı gece kuşlarının ortak adıdır. Halk arasında, özellikle viraneliklerde ötmesi ve sesinin çirkin bulunması nedeniyle uğursuz sayılır. “Baykuş yuvası” ise harap, bakımsız ve terk edilmiş yerler için kullanılan bir deyimdir. Kelime, Orta Türkçe bay kuş (“malum gece kuşu, strix”) ifadesinden gelir ve burada bay “zengin, soylu” anlamındadır.
Kullanım Alanları
Doğrudan Anlam: Başında iki tepelik bulunan, zararlı kemiricilerle beslenen, genellikle geceleri avlanan yırtıcı kuş türü.
Halk İnancı: Viranelerde öten cinsinin sesi çirkin sayılır ve uğursuzlukla ilişkilendirilir.
Mecaz: Sessiz, yalnız, içine kapanık kişiler için benzetme; terk edilmiş, ıssız yerler (baykuş yuvası).
Edebiyat / İmge: Yalnızlık, yıkım ve sessizlik temalarını çağrıştıran bir sembol; harap mekân betimlemelerinde kullanılır.