Köken

Farsça kökenli bir kelimedir. “Yolcuya verilen hediye, sunulan şey, takdim edilen armağan” anlamına gelir. Farsça “ber” (üzerine) ve “güzar” (geçmek, sunmak) sözcüklerinin birleşmesiyle oluşur. Osmanlı döneminde hem saray çevresinde hem halk arasında özellikle “duygusal anlam taşıyan hediyeler” için kullanılmıştır. Günümüzde ise şiirsel veya nostaljik şekilde kullanılmaya devam etmektedir.

Kullanım Alanları

Edebiyat: Divan şiirinde sevgiliye sunulan hediyeler ya da geçmişten kalan hatıralar anlamında mecazlı bir şekilde sıkça kullanılır.

Geleneksel Kültür: Anadolu’da düğün, mevlit, doğum gibi törenlerde verilen hatıra ve hediyeler için kullanılır.

Günlük Dil (Şiirsel/Eski): Modern Türkçede nadiren kullanılır, ancak özellikle nostaljik ya da edebi metinlerde yer bulur.

Musiki: Klasik Türk müziğinde beste veya güfte ismi olarak yer alabilir.

Örnek Cümleler

• Çiniler, halılar, çevreler, yağlıklar, yazılar, tezhipler hep o verim devrinin bergüzarıdır.
• Divan şairi, sevgilisinden gelen bergüzarı göğsünde sakladı.
• Annemin sandığında çocukluğuna ait bergüzarlar hâlâ duruyordu.
• Şair, mektupla birlikte bir bergüzar da göndermeyi ihmal etmemişti.
• Düğün sonunda konuklara küçük bergüzarlar dağıtıldı.