Çanakkale’nin her taşında bir hatıra, her tepesinde bir feryat gizlidir. Fakat bu topraklarda öyle bir mezar vardır ki; adı meçhul, hikayesi ise bin yıllık bir milletin acısını, sabrını ve vakur duruşunu tek başına taşır: Meçhul Asker Mezarı.
Gelibolu Yarımadası’nda, Şehitler Abidesi’nin hemen girişinde duran bu mezar, yalnızca bir taş değildir. O taşın altında, bir milletin gözyaşı, bir annenin yıllar süren bekleyişi, bir vatanın unutulmayan evladı yatmaktadır.
Meçhul Asker Anıtı (Fotoğraf: Elif LAÇİN)
1915 yılında Arıburnu’nda yaşanan çatışmalarda şehit düşen bir Mehmetçiğin başı, bir Anzak askeri tarafından kesilerek Avustralya’ya götürülmüştür. Anzak askeri, kafatasını mumyalayarak yıllarca saklamış ve arkadaşlarına “Ben bir Türk’ü öldürdüm” diyerek göstermiştir.
Mehmetçiğin hem bedeninden hem de memleketinden ayrı kalan başı, yaklaşık yüz yıl sonra, 2003 senesinde o zalimliği yapan Anzak askerinin çocukları tarafından Türkiye’ye teslim edilir ve aynı yıl Çanakkale Kara Savaşları'nın yıldönümünde düzenlenen dini ve resmi törenle defnedilir. O günden beri bu mezar, binlerce insanın başında dua ettiği, sessizce gözyaşı döktüğü bir ziyaret noktasıdır.
Vatan ve millet sevgisini destansı imgelerle dile getirmesiyle tanınan Arif Nihat Asya, Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor isimli şiirinde, adını bilemediğimiz ama gönlümüzde yeri asla unutulmayan kahramanlarımıza ithafen şöyle diyor:
“Destanı öksüz, sükûtu derin meçhul askerin;
Türbesi yakışmış bu kutlu tepeye
Yattığı toprak belli,
Tuttuğu bayrak belli,
Kim demiş meçhul asker diye?”
Şiirin her dizesi, bu mezarın başında duyulan sessiz duaların yankısı gibidir. Çünkü oraya gelen herkesin gözünde aynı yaş, yüreğinde aynı sızı vardır. Bu hikaye sadece bir askerin değil kimliği bilinmeyen binlerce kahramanın uğruna can verdiği, bu toprağın hikayesidir. O kahramanların isimleri belki mezar taşlarında yazmaz ama dualarda hep vardırlar. Çünkü biz biliriz ki "meçhul" dediklerimiz aslında bizden biri, bu toprakların öz evlatlarıdırlar...
Kafatası yıllarca bir savaş hatırası gibi saklanmış, gururla sergilenmiş belki ama sonunda vicdan galip gelmiştir. Bir milletin şehit toprağa karışınca huzur bulur inancı, bu acı hikayeyle yeniden yazılmıştır.
Bu nedenle…
Bu vatanı anlamak isteyenler önce bu mezarın başında sessizce durmalı.
Bu ülkenin kıymetini bilmek isteyenler, o meçhul askerin neden isimsiz yattığını değil ne uğruna can verdiğini sormalı...
O sadece isimsizdi, unutulmuş değildi. Vatan, yüz yılı bulsa bile evladını bekledi ve onu tekrar bağrına bastı...