Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi, Türkiye'nin Muğla iline bağlı Bodrum ilçesinde, tarihi Bodrum Kalesi’nin içinde yer alan ve dünyanın önde gelen sualtı arkeoloji müzelerinden biri olarak kabul edilen bir müzedir. Müze, sahip olduğu batık gemi koleksiyonları ve sualtı kazılarından elde edilen eserlerle hem Türkiye'nin hem de uluslararası arkeoloji dünyasının önemli merkezlerinden biri hâline gelmiştir.

Tarihçe ve Kuruluş

Bodrum Kalesi, 15. yüzyılda Saint Jean Şövalyeleri tarafından inşa edilmiştir. Uzun süre askeri ve sivil amaçlarla kullanılan yapı, 1960’lı yıllardan itibaren arkeolojik kazılarla elde edilen sualtı buluntularının sergilendiği bir müzeye dönüştürülmüştür. Müzeciliğin temelleri, o dönemin Bodrum Müze Müdürü ve sualtı arkeolojisinin öncülerinden olan arkeolog Oğuz Alpözen’in çabalarıyla atılmıştır.

Müze resmî olarak 1975 yılında ziyarete açılmış ve sonraki yıllarda düzenli olarak genişletilmiştir. Özellikle Türkiye’de gerçekleştirilen sualtı kazıları sayesinde koleksiyonu önemli ölçüde zenginleşmiştir.

Mimari ve Yerleşim

Müze, Bodrum Kalesi sınırları içinde yer almakta olup, beş farklı burç (İngiliz, Alman, Fransız, İtalyan ve İspanyol kuleleri) ve avlular içerisinde düzenlenmiş sergi salonlarıyla ziyaretçileri ağırlamaktadır. Her burç, farklı bir temaya ayrılmış olup kazılardan çıkan buluntuların tipolojilerine göre sınıflandırılmıştır. Bu yapı, hem tarihsel mimari özellikleri hem de müzecilik anlayışı açısından eşsiz bir sunum biçimi ortaya koymaktadır.

^{Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi (Kültür Portalı)}

Koleksiyonlar ve Sergi Alanları

Müze koleksiyonu, özellikle sualtı arkeolojisi alanında yoğunlaşmıştır. Türkiye kıyılarında yapılan bilimsel dalışlar ve kazılarla çıkarılan gemi batıkları ve bu batıklarla ilişkili eserler müzenin ana temasıdır. Öne çıkan sergilerden bazıları şunlardır:

• Uluburun Batığı Salonu: M.Ö. 14. yüzyıla tarihlenen Uluburun Batığı, Kaş açıklarında 1982 yılında keşfedilmiş ve 1984–1994 yılları arasında kazılmıştır. Tunç Çağı’na ait bu batık, dünyada en eski ve en iyi korunmuş batıklardan biri olarak kabul edilir.
• Serçe Limanı Batığı: 11. yüzyıla ait Bizans dönemine tarihlenen bu batık, 1970’lerde çıkarılmış ve cam yüklü olması nedeniyle büyük ilgi görmüştür.
• Cam Eserler Salonu: Serçe Limanı batığı başta olmak üzere pek çok kazıdan elde edilen cam nesneler burada sergilenmektedir. Erken İslam döneminden Bizans’a uzanan geniş bir zaman aralığını kapsayan cam kaplar, günlük kullanım eşyaları ve süs objeleri yer alır.
• Amforalar Koleksiyonu: Akdeniz ticaretinde yaygın olarak kullanılan amforalar, üretim tipolojilerine göre sınıflandırılmış şekilde sergilenmektedir.
• Yassıada Batıkları: M.S. 4. ve 7. yüzyıllara tarihlenen iki farklı batık, Yassıada çevresinde yapılan sualtı çalışmalarıyla belgelenmiş ve müzenin koleksiyonuna dahil edilmiştir. Günümüzde bu eserler, hem ticaret rotaları hem de gemi yapım teknolojilerinin evrimi hakkında bilgi vermektedir.

^{Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi (Kültür Portalı)}

Bilimsel ve Kültürel Katkı

Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi yalnızca bir sergi alanı değil, aynı zamanda bir araştırma ve eğitim merkezidir. Türkiye'de sualtı arkeolojisinin kurumsallaşmasında büyük rol oynamış; INA (Institute of Nautical Archaeology) gibi uluslararası araştırma kuruluşlarıyla iş birliği içinde çok sayıda kazıya ev sahipliği yapmıştır.

Sualtı arkeolojisi alanında yürütülen bilimsel çalışmaların yanı sıra müze, çeşitli konferanslar, sempozyumlar ve eğitim atölyeleriyle akademik üretime de katkı sunmaktadır. Aynı zamanda koleksiyonundaki eserler uluslararası düzeyde birçok yayın ve sergiye konu olmuştur.

Koruma ve Restorasyon Çalışmaları

Müze, yalnızca sualtı eserlerini sergilemekle kalmayıp aynı zamanda konservasyon ve restorasyon uygulamaları da gerçekleştirmektedir. Özellikle batıklardan çıkarılan organik ve inorganik materyaller, müze bünyesindeki laboratuvarlarda özel tekniklerle korunmakta ve sergilenmeye hazır hâle getirilmektedir.

Ziyaret Bilgileri ve Önemi

Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi, yerli ve yabancı ziyaretçilerin yoğun ilgisini çeken kültürel bir merkezdir. Türkiye’nin kültürel mirasını tanıtmakla kalmayıp, sualtı arkeolojisinin dünyadaki önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Müze, 2016 yılında Avrupa Yılın Müzesi Ödülü’ne aday gösterilmiştir.

Güncel Gelişmeler

Son yıllarda, Yassıada çevresinde yapılan yeni sualtı araştırmaları ve fotogrametri destekli 3D modellemeler, hem Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi koleksiyonunu hem de bilimsel arşivleri zenginleştirmektedir. Sualtı belgeleme tekniklerinin gelişmesiyle birlikte müze koleksiyonlarının dijitalleşmesi hedeflenmektedir.