Köken

Buymak, Eski Türkçedeki būḏ-mak biçiminden türemiş, geçişsiz bir fiildir ve temel anlamı “donmak, aşırı derecede üşümek”tir. Sözcük, özellikle şiddetli soğuk karşısında vücudun işlevlerini yavaşlatacak ölçüde etkilenmesi, yani fiziki donma ya da aşırı üşüme halini ifade eder.

Kullanım alanları

• Eski Türkçe metinler: Şiddetli soğukla ilgili anlatımlarda yer alır.
• Ağızlar ve halk dil araştırmaları: Anadolu’nun bazı bölgelerinde eski anlamına yakın şekilde “çok üşümek” ya da “üşüyüp kalmak” anlamında.
• Etimoloji ve tarihi dilbilgisi: Türkçedeki “donmak” fiilinin tarihsel öncülü ya da eşdeğeri olarak değerlendirilir.
• Duygusal anlatım: Mecaz olarak, soğuktan ya da korkudan hissizleşme durumunu ifade eden betimlemelerde yer alabilir.