Kökeni

Buzdolabı kelimesi, Eski Türkçe būz “donmuş şey, buz” sözcüğünden türetilmiştir. Būz, “donmak, donarak ölmek” anlamındaki būd- fiilinden türeyerek zamanla “buz” anlamını kazanmıştır. Bu kökten gelen buz, “dolap” kelimesiyle birleşerek “soğutmaya yarayan dolap” anlamındaki buzdolabı bileşik ismini oluşturmuştur.

Kullanım Alanları

Terim Olarak:

Buzdolabı, ev eşyaları ve elektrikli ev aletleri söz varlığı içinde yer alan temel adlandırmalardan biridir. Gıda muhafazası, soğutma teknolojileri ve iç mekân donanımıyla ilgili teknik terminolojide sıkça kullanılır.

Ürün Sınıflandırması:

Türetilmiş adlarda tür belirteci olarak görev yapar. Farklı işlevsel veya teknolojik özellikleri yansıtan alt tür adlarında kullanılır: mini buzdolabı, çift kapılı buzdolabı, no-frost buzdolabı, inverter buzdolabı, vb.

Deyimsel Kullanım:

Anlam genişlemesi ve günlük kullanım yoluyla deyimsel ifadelere girmiştir. Özellikle soğukluk, ilgisizlik veya sessizlik gibi durumların mecazı olarak kullanılır: buzdolabına kaldırmak (bir konuyu beklemeye almak), buzdolabı gibi soğuk (duygusuz ya da ifadesiz kişi veya ortam).

İkincil Adlandırma:

Teknik bağlam dışında, biçim veya işlev benzerliği nedeniyle başka nesnelerin adlandırılmasında karşılaştırma unsuru olabilir. Örneğin: buzdolabı formunda cihaz, buzdolabı görünümünde kasa, vb.

Kültürel Sınıflandırma:

Tüketim alışkanlıklarının, toplumsal yaşam biçimlerinin ve teknolojik modernleşmenin göstergesi olarak 20. yüzyıl Türkiye kültüründe önemli bir yer edinmiştir. Kentleşme ve modern ev yaşamıyla birlikte yaygınlaşarak "beyaz eşya" kavramı içinde kültürel bir simgeye dönüşmüştür.