Çağrı (The Message), 1976 yılında yönetmenliğini Moustapha Akkad’ın üstlendiği ve İslam peygamberi Hz. Muhammed’in hayatının erken dönemlerini konu alan tarihî-biyografik bir sinema filmidir. Yapım, İslam dininin doğuşunu ve Mekke’deki Müslüman topluluğun karşılaştığı sosyal, siyasal zorlukları dramatik unsurlarla birlikte işlemiştir. Film, hem Arapça hem de İngilizce olmak üzere iki farklı oyuncu kadrosuyla çekilmiştir.

Yapım, İslam kültürüne duyulan saygı çerçevesinde Hz. Muhammed’in doğrudan görsel temsiline yer vermemiş; olayları sahabelerin gözünden aktarmıştır. Film, Müslüman dünyasında olduğu kadar Batı sinema çevrelerinde de tarihî ve kültürel açıdan dikkatle incelenmiştir.

Konusu

Film, 7. yüzyılda Mekke toplumunun yapısını ve müşriklerin baskısı altındaki ilk Müslüman topluluğun mücadelesini konu edinir. Hz. Muhammed’in peygamberliği bildirmesiyle başlayan olay örgüsü, ilk vahyin gelişi, İslami mesajın yayılması, Müslümanların gördüğü işkenceler, Habeşistan’a hicret, boykot dönemi, Hz. Hamza’nın İslam’a girişi, Hz. Ömer’in Müslüman olması ve Medine’ye hicret gibi önemli dönüm noktaları üzerinden ilerler.

Film, Bedir Savaşı ve Hudeybiye Antlaşması gibi olaylarla devam eder ve İslam’ın Arabistan’da yayılmasının ilk dönemlerine dair kapsamlı bir panorama sunar. Hz. Muhammed filmde doğrudan gösterilmemekle birlikte, onun varlığı ışık, kamera yönü ve diğer karakterlerin bakışları ile temsil edilmiştir.

^{The Message (Front row filmed entertainment)}

Oyuncu Kadrosu (İngilizce Versiyon)

• Anthony Quinn – Hz. Hamza
• Irene Papas – Hind
• Michael Ansara – Ebu Süfyan
• Johnny Sekka – Bilal
• Michael Forest – Halid bin Velid
• Damien Thomas – Zeyd
• André Morell – Ebu Talib
• Garrick Hagon – Amr
• Martin Benson – Yahudi Alimi
• Ronald Chenery – Osman bin Affan
• Bruno Barnabe – Ebu Cehil

Yapım Süreci

"Çağrı", Suudi Arabistan, Fas, Libya ve İngiltere gibi ülkelerin ortak yapımıyla çekilmiştir. Yönetmen Moustapha Akkad, yapım sürecinde İslam âlimleriyle yoğun bir istişare süreci yürütmüş, filmde dinî hassasiyetlerin ihlâl edilmemesine büyük özen göstermiştir.

Çekimler Fas’ın Marakeş ve Libya’nın Trablus gibi şehirlerinde gerçekleştirilmiştir. Libya lideri Muammer Kaddafi, yapım sürecine maddi destek sağlamıştır. Film, her iki dilde (Arapça ve İngilizce) eş zamanlı olarak çekilmiş olup iki ayrı oyuncu kadrosu kullanılmıştır.

Tematik Yapı ve Sinematografik Yaklaşım

Film, İslam’ın doğuş sürecine dair tarihî bilgileri dramatik yapıyla harmanlayarak sunar. Hikâye anlatımı sahabeler üzerinden ilerlemekte ve dinî liderin (Hz. Muhammed) yüzü hiçbir sahnede gösterilmemektedir. Bunun yerine kamera, olayları onun bakış açısından aktarmaktadır. Filmde öne çıkan temalar arasında vahiy süreci, inanç mücadelesi, tebliğ görevi ve müşriklerle olan mücadele yer alır.

Filmde kullanılan simgesel ışık ve ses efektleri ile dinî atmosfer desteklenmiş, klasik anlatım teknikleri tercih edilmiştir. Eser, inanç, adalet, toplumsal dönüşüm ve manevî bağlılık kavramlarını tarihsel bağlamda ele almaktadır.

Önemi

“Çağrı”, İslamiyet’in sinema perdesine aktarılmasında önemli bir kilometre taşı olarak kabul edilmektedir. Film, özellikle Batı’da İslam’ın doğuşunu tanıtmak amacıyla hazırlanmış olup birçok ülkede gösterime girmiştir. Müslüman toplumlar arasında dinî hassasiyet gözeten yaklaşımıyla takdir görmüş; aynı zamanda sinema sanatında dinî temsil meselesi üzerine tartışmalara da kaynaklık etmiştir. Film, Türkiye dâhil birçok İslam ülkesinde Ramazan aylarında düzenli olarak televizyon kanallarında yayımlanmıştır.

Ödüller

• 1976 – Kahire Uluslararası Film Festivali: Özel Gösterim
• 2002 – Toronto İslam Filmleri Festivali: Onur Gösterimi