Çankırı Bütün Et; erkek keçi veya kuzu etinin, kuru soğan, kimyon, pul biber, domates salçası ve tuz ile hazırlanan sosla marine edilip tereyağıyla kızartılması ve ardından su eklenerek pişirilmesiyle hazırlanan geleneksel bir yemektir. Yemeğin yapımında kullanılan et, hayvanın kol, incik, kaski, gerdan ve kaburga gibi özel bölgelerinden seçilir. Tüm üretim aşamaları Çankırı ili sınırlarında gerçekleşen bu yemek, özellikle yumuşak ve liflerine ayrılacak kıvamda hazırlanır ve genellikle pirinç pilavı eşliğinde sıcak olarak sunulur.
Çankırı Bütün Et.(Türk Patent ve Marka Kurumu)
Malzeme Listesi
(Tescil belgesine göre, 4 kişilik)
- 2 kg erkek (keçi) veya kuzu eti
- (Kol, incik, kaski, gerdan ve kaburga kısımlarından elde edilir)
- 2 adet orta boy kuru soğan
- 12 g kimyon
- 6 g pul biber
- 16 g domates salçası
- 16 g tuz
- 40 g tereyağı
- 600 ml su
Yapılışı
Çankırı Bütün Et’in hazırlanmasında öncelikle, erkek keçi veya kuzu etinin kol, incik, kaski, gerdan ve kaburga kısımlarından elde edilen yaklaşık 2 kg et 8–10 parçaya ayrılır. Kuru soğanlar ince ince doğranır. Kimyon, pul biber, tuz ve domates salçası bir kapta karıştırılarak sos hazırlanır. Bu sos, etlerin her tarafına eşit şekilde sürülür. Soslanan etler tencereye üst üste yerleştirilir ve tencerenin kapağı kapatılarak buzdolabında yaklaşık 8–9 saat dinlendirilir. Bu sürenin sonunda, ayrı bir tencerede tereyağı eritilir ve marine edilen etler bu tencereye alınarak, kendi suyunu çekene kadar kızartılır. Daha sonra tencereye 600 ml su eklenir ve etler yumuşayana kadar pişirilir. Pişirme işleminin sonunda et liflerine ayrılacak kadar yumuşak bir kıvam alır. Çankırı Bütün Et, sıcak olarak ve tercihen sade pirinç pilavı eşliğinde servis edilir. Üretim sırasında herhangi bir katkı maddesi, aroma verici ya da etin tadını değiştirecek başka bir unsur kullanılmaz.
Coğrafi İşaret Bilgisi
Çankırı Bütün Et, 04 Temmuz 2023 tarihinde, 1399 tescil numarası ile mahreç işareti olarak Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiştir. Ürünün tescil ettireni Çankırı Belediyesi’dir. Coğrafi işaret belgesi, ürünün sadece Çankırı ili sınırları içinde ve tanımlanan geleneksel üretim yöntemine uygun olarak hazırlanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu kapsamda üretimde yalnızca keçi veya kuzu etinin kol, incik, kaski, gerdan ve kaburga kısımları kullanılır. Etin soslanması, dinlendirilmesi, tereyağında kızartılması ve su ile pişirilmesi süreçlerinin tamamı coğrafi sınır içinde gerçekleştirilmelidir. Denetimler, Çankırı Belediyesi koordinasyonunda, ilgili kamu ve meslek kuruluşları temsilcilerinden oluşan üç kişilik bir denetim mercii tarafından yapılır. Denetim sürecinde, üretim yöntemi, bileşen uygunluğu ve tescilli ibare ile logonun doğru kullanımı kontrol edilir.