Çankırı, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan ve tarihî-kültürel zenginlikleriyle ön plana çıkan bir ildir. Çankırı, kara yolu ulaşımının önemli noktalarından biri olmasının yanı sıra doğal güzellikleri, tarihi yapıları ve geleneksel yaşam tarzı ile de dikkat çeker.

Coğrafi Konum

Çankırı, Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesi arasında bir geçiş bölgesinde yer alır. Çankırı; batıda Ankara, güneyde Konya ve doğuda Kastamonu illeriyle sınır komşusudur. Kuzeyde Karadeniz ile doğrudan bir bağlantısı olmasa da, bölge olarak Karadeniz'in etkisindedir. Çankırı'nın toplam yüzölçümü 7.661 km²'dir.

^{Çankırı İl Haritası}

İklim ve Doğa

Çankırı, Karasal iklimin hâkim olduğu bir bölgedir. Yazlar sıcak ve kuru, kışlar ise soğuk ve kar yağışlıdır. Bu iklim, özellikle doğal bitki örtüsünü ve tarımsal üretimi etkiler. Çankırı'nın dağlık alanları, ormanlar ve vadilerle çevrilidir. Özellikle Ilgaz Dağları, bölgenin en bilinen dağ silsilesi olup Ilgaz Dağı Milli Parkı da bu dağlar üzerinde yer almaktadır.

^{Ilgaz Dağı}

Tarihi ve Kültürel Miras

Çankırı'nın tarihi, Hititler, Firigler, ve Roma İmparatorluğu gibi çok sayıda medeniyetin etkisiyle şekillenmiştir. Bu nedenle Çankırı, tarihi açıdan zengin bir il olup, birçok tarihi kalıntı ve yapıya sahiptir.

1. Çankırı Kalesi

Şehir merkezinde bulunan bu kale, tarihi boyunca farklı medeniyetler tarafından kullanılmış ve restore edilmiştir.

^{Çankırı Kalesi}

2. Paşasultan (Ulu) Cami 

Şabanözü ilçesi Sağlık Mahallesindedir. İlk örneklerini XIII. Yüzyılda gördüğümüz, Beylikler Döneminde de yapımı yaygınlaşan ahşap direkli camilerdendir. Caminin orijinal harimi mihrap yönünde uzunlamasına planlı ve üç sahnlıdır. Kuzey güney yönünde atılmış kirişler; mihrap yönüne dik, her birinde üç adet iki sıra ahşap sütun tarafından taşınır. Kirişler, Paşasultan Cami üzerindeki konsollarda yer alır. Konsollar üzerinde yer alan kirişler üzerinde ise doğu batı yönünde atılmış ahşap direkler tavanı oluşturmaktadır. Orta sahn, diğer sahnlara göre daha yüksektir. 1977 yılında son cemaat kısmına ikinci bir ibadet kısmı eklenmiştir. 

^{Paşasultan Camii}

3. Büyük (Sultan Süleyman) Cami  

Mimar Sinan Dönemi yapılarından olan Cami, Kanuni Sultan Süleyman'ın emri ile Sadık Kalfa tarafından inşa edilmiştir. Kitabesine;  

Buyurdu yapmağa isna yılında 

Bunu Sultan Süleyman tali-ül hayr 

Münadi görecek hayretle hatmin 

Didi tarihi ya cami-ul hayr

dörtlüğü sülüs hattıyla işlenmiştir.

^{Büyük Camii}

4. Çankırı Müzesi

Çankırı Müzesi, faaliyetlerine, çevreden derlenen 116 parçalık eserin 9 Haziran 1972 tarihinde Halkevi binasının alt katında (Halk Eğitim Merkezi) sergilenmesi ile başlamıştır. Çalışmalarını 1976 yılına kadar bu binada sürdüren Müze, Halk Eğitim binasının yıkılıp yerine 100. Yıl Kültür Merkezi yapılması nedeniyle geçici olarak Çankırı Lisesi'ne taşınmıştır. Lisenin bir sınıfı depo haline getirilmiş ve müzenin büro faaliyetleri burada yürütülmüştür.

100. Yıl Kültür Merkezinin yapımı tamamlanınca 23 Ağustos 1981 tarihinde Müze bu binanın ikinci katına taşınarak tekrar ziyarete açılmıştır. Ancak müzenin sürekli artan eser sayısı ve mevcut binanın fiziki koşullarının yetersiz olması nedeniyle yeni bir binaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu kapsamda yürütülen çalışmalar sonucu II. Abdülhamid Dönemi yapılarından olan Çankırı Eski Hükümet Konağı binası restore edilerek 2017 yılında Çankırı Müzesi olarak hizmet vermeye başlamıştır. 3000 m2 kapalı ve 600 m2 açık sergileme alanına sahip müzede; Arkeoloji, Etnografya ve Paleontoloji Salonlarında eser ve buluntular ziyaretçilerin ilgisine sunulmaktadır.

^{Çankırı Müzesi}

Ekonomi

Çankırı'nın ekonomisi, tarım, hayvancılık ve küçük sanayi sektörlerine dayanır.

1. Tarımsal Üretim: Özellikle buğday, arpa, nohut, şeker pancarı, elma ve tuz üretimi öne çıkar. Çankırı'da üretilen tuz, Çankırı tuzu olarak ün kazanmıştır.

2. Hayvancılık: Çankırı'da büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık yaygındır. Ayrıca balıkçılık da ilginç bir sektördür.

3. Sanayi: Çankırı'nın küçük sanayi bölgesinde, el sanatı ve yerel üretim de önemli bir yer tutar.

Doğal Güzellikler ve Turizm

Çankırı'nın doğası ve dağları, özellikle doğa sporları ve trekking yapmak isteyen turistler için ideal bir yer sunar.

1. Ilgaz Dağları Milli Parkı

Doğa yürüyüşleri, dağcılık ve kış sporları için popüler bir bölgedir.

^{Ilgaz Dağı Milli Parkı}

2. Derbent Şehitliği ve Mesire Yeri

Ilgaz'a 24 km, Çankırı'ya 74 km. mesafede yer alan mesire yeri Ilgaz - Kastamonu Devlet Karayolu kenarındadır. 5 hektarlık alana sahip olan mesire yerinde 12 oda 42 yatak kapasiteli bir motel yer almakta, kış sporu yapmak isteyenlerin yansıra özel arabalarıyla seyahat edenlerce kısa süreli dinlenmeler için de tercih edilmektedir. Sarıçam, karaçam ve köknar ağaçlarıyla kaplı olan mesire yerinde yakın zamanda düzenlenen piknik alanı yoğun ilgi görmektedir.

^{Derbent Şehitliği}

Geleneksel Yemekler

Çankırı mutfağı, bölgesel yemekleri ve geleneksel tatları ile ünlüdür.

• Börek çeşitleri: Çankırı'nın meşhur gömlek böreği oldukça bilinir.
• Çankırı Tuzu: İlde üretilen tuz Türkiye çapında ün kazanmıştır.
• Çankırı Keşkek: Yöresel bir et yemeğidir, özellikle düğünlerde servis edilir.
• Mıhlama: Yöresel mısır unu ve tereyağlı yemeklerin örneklerinden biridir.

Eğitim ve Kültürel Faaliyetler

Çankırı'da bulunan Çankırı Karatekin Üniversitesi, ildeki yükseköğretim kurumlarından biridir. Üniversite, genç nüfusu ile kültürel ve akademik etkinliklerin merkezi haline gelmiştir. Aynı zamanda ildeki yerel tiyatro grupları, müzik ve dans toplulukları, kültürel festivaller düzenleyerek Çankırı'nın kültürel yaşamına katkıda bulunmaktadır.

Ulaşım

Çankırı, kara yolu ile çok iyi bir ulaşım ağına sahiptir. Ankara'ya 137 km, İstanbul'a ise 460 km uzaklıktadır. Demiryoluna 1931’de kavuşan Çankırı ili, Ankara-Zonguldak demiryolu üzerinde bulunmaktadır. İl sınırlarında demiryolu uzunluğu 172 km'dir. Ankara’dan gelen demiryolu güneyde merkeze bağlı Tüney köyünden il sınırlarına girer ve Ankara-Çankırı karayolunu izleyerek Çankırı’ya ulaşır. Buradan kuzey batıya yönelerek Çankırı İl Merkezi Apsarı-Demirçevre-Göllüce-Sumucak-Kurşunlu-Atkaracalar-Çerkeş-Kurtçimeni-İsmetpaşa-Ortaköy-Eskipazar güzergahlarını takip eder.

İlçeler

• Atkaracalar
• Bayramören
• Çerkeş
• Eldivan
• Ilgaz
• Kızılırmak
• Korgun
• Kurşunlu
• Merkez
• Orta
• Şabanözü

Yönetim

Vali

Çankırı Valisi, Mustafa Fırat Taşolar'dır. 18 Şubat 1981'de Kahramanmaraş'ta doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini çeşitli illerde tamamladıktan sonra, 1999 yılında Kahramanmaraş Çukurova Elektrik Anadolu Lisesi'nden mezun olmuştur. Aynı yıl Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü'nü kazanmış ve 2003 yılında mezun olmuştur. Vali Taşolar, 10 Ağustos 2023 tarihinde Çankırı Valiliği görevine atanmıştır. 

Belediye Başkanı

Çankırı Belediye Başkanı, İsmail Hakkı Esen'dir. 1970 yılında Çankırı'da doğan Esen, ilk ve orta öğrenimini Çankırı'da tamamladıktan sonra, 1993 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi'nden mezun olmuştur. İyi derecede Almanca bilmektedir. 4 Nisan 2019 tarihinden itibaren Çankırı Belediye Başkanlığı görevini sürdürmektedir.