Coco (2017), Pixar Animation Studios ve Walt Disney Pictures ortak yapımı olan, Meksika kültürünü ve özellikle Día de los Muertos (Ölüler Günü) geleneğini merkezine alan bir Amerikan 3D bilgisayar animasyonu müzikal-fantastik filmidir. Film, Lee Unkrich tarafından yönetilmiş, Adrian Molina ise yardımcı yönetmenlik ve senaristlik görevlerini üstlenmiştir. Senaryo, Unkrich, Molina, Jason Katz ve Matthew Aldrich tarafından kaleme alınmıştır.
Ölüler Günü (Día de los Muertos), Meksika kökenli ve her yıl 1–2 Kasım tarihlerinde kutlanan bir anma ve kutlama geleneğidir. Bu özel gün, ölen yakınların anısını yaşatmak ve onların ruhlarını onurlandırmak amacıyla düzenlenir. Kutlamalar, renkli süslemeler, geleneksel yiyecekler ve ritüellerle doludur. 2008 yılında UNESCO tarafından İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası olarak tanınmıştır.
Konu
Film, Meksika’nın Santa Cecilia kasabasında yaşayan 12 yaşındaki Miguel Rivera’nın hikâyesini anlatır. Miguel, ailesinin müziği yasaklamasına rağmen müzisyen olma hayalleri kurar. Ölüler Günü’nde, ünlü müzisyen Ernesto de la Cruz’un mezarından gitarını çaldığında, kendini Ölüler Diyarı’nda bulur. Burada, ailesinin geçmişine dair sırları keşfeder ve gerçek büyük-büyükbabası Héctor ile tanışır. Miguel, ailesinin müziğe olan tutumunu değiştirmek ve kendi kimliğini bulmak için bu mistik yolculuğa çıkar.
Coco (2017), (Kaynak: IMDB)
Coco - Orijinal Fragman, Pixar, (Kaynak: YouTube)
Yapım ve Kültürel Arka Plan
Coco’nun yapım süreci, Meksika kültürel mirasına yönelik bir yaklaşım çerçevesinde şekillenmiştir. Yapım ekibi, filmin arka plan araştırmalarını desteklemek amacıyla Meksika’nın Guanajuato, Michoacán ve Oaxaca eyaletlerine saha ziyaretlerinde bulunmuştur. Bu ziyaretler sırasında yerel gelenekler, mimari yapılar ve aile ilişkileri gibi unsurlar incelenmiş; elde edilen bulgular filmin görsel tasarımına ve anlatı yapısına yansıtılmıştır. Film, yaklaşık 175 ila 225 milyon Amerikan doları arasında bir bütçeyle üretilmiştir. Ayrıca, tamamı Latin kökenli ana oyuncu kadrosuna sahip ilk büyük bütçeli animasyon filmi olma özelliği taşımaktadır.
Coco (2017) Yapım, (Kaynak: IMDB)
Ana Karakterler
- Miguel Rivera: 12 yaşında, müzisyen olma hayali kuran bir çocuk. Ailesinin müziği yasaklamasına rağmen, müziğe olan tutkusu onu Ölüler Diyarı’na götüren bir maceraya sürükler.
- Héctor Rivera: Ölüler Diyarı’nda yaşayan, neşeli ve yardımsever bir iskelet. Miguel’e ailesinin geçmişiyle ilgili gerçekleri keşfetmesinde yardımcı olur.
- Ernesto de la Cruz: Miguel’in idolü olan ünlü bir müzisyen. Ancak, hikâye ilerledikçe gerçek yüzü ortaya çıkar.
- Mamá Imelda: Miguel’in büyük-büyükannesi. Ailesinin müziği yasaklamasının ardındaki kişi.
- Mamá Coco: Miguel’in büyükannesi ve Héctor’un kızı. Ailenin geçmişiyle ilgili önemli bilgileri hatırlayan bir karakterdir.
- Dante: Miguel’in sadık köpeği ve rehberi. Ölüler Diyarı’nda Miguel’e eşlik eder.
Coco (2017), (Kaynak: IMDB)
Başarılar
Gösterime girmesinin ardından çeşitli ulusal ve uluslararası film festivallerinde çok sayıda ödül kazanmıştır.
90. Akademi Ödülleri (2018):
- En İyi Animasyon Filmi
- En İyi Özgün Şarkı: “Remember Me”
BAFTA Ödülleri:
- En İyi Animasyon Filmi
Altın Küre Ödülleri:
- En İyi Animasyon Filmi
Annie Ödülleri:
- 13 dalda aday gösterilmiş, 11 ödül kazanmıştır.
Eleştirmenlerin Seçimi Ödülleri:
- En İyi Animasyon Filmi
- En İyi Şarkı: “Remember Me”
Producers Guild of America Ödülleri:
- En İyi Animasyon Film Yapımcısı
Saturn Ödülleri:
- En İyi Animasyon Film
- En İyi Müzik
Grammy Ödülleri:
- En İyi Görsel Medya İçin Yazılmış Şarkı: “Remember Me”
Film, dünya genelinde 800 milyon Amerikan dolarını aşan gişe geliri elde etmiştir.
Müzik
Filmin müzikleri Michael Giacchino tarafından bestelenmiştir. Filmde yer alan “Remember Me” adlı şarkı, Kristen Anderson-Lopez ve Robert Lopez tarafından yazılmıştır. Bu şarkı, 90. Akademi Ödülleri’nde “En İyi Özgün Şarkı” kategorisinde Oscar ödülüne layık görülmüştür. Aynı törende Coco, “En İyi Animasyon Filmi” dalında da Oscar kazanmıştır. Film, toplamda 800 milyon Amerikan dolarını aşan gişe geliriyle ticari açıdan da bir başarı elde etmiştir.
Soundtrack Albümü: Filmin resmi soundtrack albümü, 10 Kasım 2017 tarihinde Walt Disney Records etiketiyle yayımlanmıştır. Albümde, çeşitli sanatçılar tarafından seslendirilen 11 şarkının yanı sıra Michael Giacchino tarafından bestelenmiş 27 enstrümantal parça yer almaktadır.
“Remember Me” Şarkısı
“Remember Me”, Kristen Anderson-Lopez ve Robert Lopez tarafından yazılmış olup filmin duygusal merkezini oluşturan şarkıdır. Konuya göre hem bir veda hem de bir anma teması taşır. Filmde farklı karakterler tarafından çeşitli biçimlerde yorumlanır: sahne performansı, ninni ve hatırlatma melodisi olarak. Özellikle Miguel’in büyük-büyükannesi Mamá Coco’ya şarkıyı söylemesi, hafızayı ve aile bağlarını simgeleyen güçlü bir sahnedir. Şarkı, 2018 yılında En İyi Özgün Şarkı Oscar’ını kazanmıştır.
Coco Hatırla Beni Müziği, Remember Me (Kaynak: IMDB)
Şarkı, filmde farklı anlatı bağlamlarında çeşitli versiyonlarla kullanılmıştır. İlk olarak Héctor Rivera karakteri tarafından kızı Coco’ya ninni olarak yazıldığı şekilde sunulmuştur. Daha sonra, Ernesto de la Cruz karakteri tarafından sahne performansı olarak icra edilmiştir. Son olarak ise Miguel karakteri tarafından, büyük-büyükannesi Mamá Coco’ya yönelik duygusal bir anı olarak yeniden yorumlanmıştır.
Remember Me, Hatırla Beni, DisneyMusicVEVO, (Kaynak: YouTube)
“Remember Me”, 2018 yılında 90. Akademi Ödülleri’nde “En İyi Özgün Şarkı” dalında Oscar ile ödüllendirilmiştir.
“Un Poco Loco” Şarkısı
“Un Poco Loco”, Miguel ve Héctor’un Ölüler Diyarı’ndaki müzik yarışmasında birlikte seslendirdikleri bir parçadır. Şarkı, mizahi sözleri ve ritmiyle filmdeki hafifliği temsil eder. Aynı zamanda Miguel’in müzik yeteneğini ilk kez kalabalık önünde sergilediği sahnedir. “Un Poco Loco”, kültürel öğelerle zenginleştirilmiş bir cumbia stilinde bestelenmiştir.
Coco (2017), (Kaynak: IMDB)
Anthony Gonzalez, Gael García Bernal - Un Poco Loco, DisneyMusicVEVO, (Kaynak: YouTube)
“La Llorona” Şarkısı
La Llorona, Meksika halk müziğinde yer alan geleneksel bir ağıttır ve Coco filminde Imelda karakteri tarafından Ölüler Diyarı’nda dramatik sahnelenen bir performans eşliğinde seslendirilmiştir. Şarkı, tematik olarak kayıp, özlem ve pişmanlık gibi duygusal yoğunluğu yüksek konuları işler.
Film, sahneleme ve görsel anlatım tekniklerini kullanarak teatral bir üslup ile yorumlanmıştır.
Coco - La Llorona | Disney (Kaynak: YouTube)
Kültürel Etki ve Eleştiriler
Coco, Meksika kültürü ve özellikle Ölüler Günü (Día de los Muertos) geleneğini konu alan bir animasyon filmidir. Film, söz konusu kültürel öğeleri ayrıntılı bir şekilde yansıttığı gerekçesiyle çeşitli eleştirmenlerce olumlu değerlendirilmiştir. Tematik olarak aile bağları, bireysel ve kolektif hafıza ile kimlik meselelerine odaklanmaktadır.
Ölüler Günü Tarihi ve Anlamı
Ölüler Günü, 1 Kasım’da çocukların (Día de los Inocentes veya Día de los Angelitos) ve 2 Kasım’da yetişkinlerin (Día de los Muertos) anıldığı iki günlük bir kutlamadır. Bu tarihler, Katolik takvimindeki Azizler Günü ve Tüm Ruhlar Günü ile örtüşür. İnanışa göre, bu günlerde ölenlerin ruhları dünyaya geri döner ve aileleriyle birlikte vakit geçirir.
Coco (2017) Ofrenda, (Kaynak: IMDB)
Gelenekler ve Simgeler
- Ofrenda (Sunaklar): Evlerde veya mezarlıklarda kurulan sunaklar, ölen kişilerin fotoğrafları, sevdikleri yiyecekler, içecekler, mumlar ve kadife çiçekleri (cempasúchil) ile süslenir. Bu sunaklar, ruhların dünyaya dönüş yolculuğunda rehberlik eder.
- Calavera (Kafatası) Simgeleri: Şekerden yapılan renkli kafatasları, ölümün neşeyle karşılandığını simgeler. Ayrıca, insanlar yüzlerini iskelet makyajlarıyla süsleyerek geçit törenlerine katılır.
- Pan de Muerto: Ölüler Günü’ne özel olarak yapılan tatlı ekmek, genellikle kemik şekilleriyle süslenir ve sunaklara konulur.
- Mezarlık Ziyaretleri: Aileler, ölen yakınlarının mezarlarını ziyaret eder, temizlik yapar, süsler ve birlikte yemek yiyerek anılarını yad eder.
