Coquerel'in sifakası, Madagaskar’ın kuzeybatısındaki kurak yaprak döken ormanlarda yaşayan bir lemur türüdür. Bu tür, dikey tutunma ve sıçrama hareketleriyle diğer lemurlardan ayrılır. Uzun ve güçlü arka bacakları, ağaçlar arasında 20 fitten (6 metre) fazla mesafe atlamalarına olanak tanır. Yerde, iki ayakları üzerinde yanlara doğru zıplayarak hareket ederler. “Sifaka” adı, çıkardıkları belirgin “shif-auk” sesinden gelmektedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut ve Ağırlık: Yetişkinler 3,7-4,3 kg ağırlığında olup yaklaşık 60 cm uzunluğundadır.
• Kürk ve Görünüm: Çoğunlukla krem renkli kürkleri, göğüs ve uzuvlarında koyu pas rengi lekelerle karakterizedir. Tüysüz siyah yüzlerinden parlak sarı gözler belirgin şekilde öne çıkar.
• Anatomik Özellikler: Uzun bağırsak sistemi, yaprak ve meyve gibi bitkisel gıdalardan maksimum besin özütlemesine uygundur.

^{Coquerel’in Sifakası (Pexels)}

Habitat ve Dağılım

Coquerel’in sifakası, Madagaskar’ın kuzeybatısındaki Ankarafantsika Doğa Koruma Alanı ve Bora Özel Koruma Alanı gibi bölgelerde bulunur. Tropik kurak ormanlarda yaşar ve bu alanlar genellikle yıllık yangınlardan zarar görür. Bu tür, sınırlı bir coğrafi dağılıma sahiptir ve yaşam alanlarının parçalanması nedeniyle popülasyonu azalmaktadır.

Davranış ve Sosyal Yapı

• Sosyal Gruplar: 3-10 bireyden oluşan anaerkil gruplar halinde yaşarlar. Dişiler, erkeklere kıyasla baskındır ve yiyecek ile eş seçimi konularında önceliğe sahiptir.
• Günlük Aktiviteler: Gün doğumunda güneşlenerek başlarlar. Günün çoğunu yiyecek aramak, dinlenmek ve bakım yapmakla geçirirler.
• İletişim: “Shi-fakh” alarm çağrıları, yırtıcıların varlığına karşı grup üyelerini uyarır. Ayrıca koku yoluyla bölge işaretleme davranışı gösterirler.

Beslenme

Coquerel’in sifakaları yaprak, çiçek, meyve, kabuk ve ölü odun ile beslenir. Sindirim sistemleri, bitkisel besinlerin liflerini ve toksinlerini etkili bir şekilde parçalayacak şekilde özelleşmiştir. Diyetlerinde 98 farklı bitki türü tespit edilmiş ancak bunlardan sadece 12 tür diyetin üçte ikisini oluşturur.

Üreme ve Yavrular

• Üreme Mevsimi: Çiftleşme genellikle Kasım-Şubat aylarında gerçekleşir.
• Gebelik Süresi: Yaklaşık 160 gün.
• Yavru Bakımı: Yavrular ilk birkaç hafta boyunca annelerinin karınlarına tutunur, daha sonra sırtlarında taşınır. 3-4 aylık olduklarında bağımsızlıklarını kazanmaya başlarlar.

Koruma Durumu

IUCN Kırmızı Listesi’nde Kritik Tehlike Altında olarak sınıflandırılan Coquerel’in sifakası, habitat kaybı, ormansızlaşma ve avlanma tehdidi altındadır. Ankarafantsika ve Bora koruma alanlarında korunmasına rağmen, habitatlarının tahribatı devam etmektedir. Duke Lemur Merkezi gibi kuruluşlar, bu türü korumak ve popülasyonunu artırmak için koruma ve yetiştirme programları yürütmektedir.

Ekolojik Rol

Coquerel’in sifakası, tohumların yayılmasına katkıda bulunarak Madagaskar’ın orman ekosisteminde kritik bir rol oynar. Sindirim sistemlerinden geçen tohumlar, filizlenme oranını artırır ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına yardımcı olur.