CoRoT-7b, Fransa merkezli uzay ajansı CNES’in (Centre National d'Études Spatiales) liderliğinde yürütülen ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ile iş birliği içinde geliştirilen CoRoT (Convection, Rotation and planetary Transits) uzay teleskobu tarafından keşfedilen ilk karasal ötegezegenlerden biridir. 2009 yılında keşfi duyurulan CoRoT-7b hem fiziksel hem de dinamik özellikleri bakımından, kısa yörünge periyoduna sahip süper-Dünya sınıfındaki ötegezegenler arasında incelenen örneklerden biri haline gelmiştir.

^{Corot-7b Görseli. (Yapay Zeka ile Oluşturulmuştur.)}

Keşif ve Gözlemsel Yöntem

CoRoT-7b, yıldız önünden geçiş (transit) yöntemiyle keşfedilmiştir. Transit yöntemi, bir ötegezegenin, bağlı bulunduğu yıldızın önünden geçerken neden olduğu parlaklık düşüşlerini ölçmeye dayanır. Bu yöntemle gezegenin yarıçapı hesaplanabilirken, yer tabanlı tayfölçer gözlemleriyle gezegenin kütlesi belirlenmiştir. Bu sayede hem yarıçap hem de kütle bilgileri elde edilerek gezegenin yoğunluğu hesaplanabilmiştir.

Yıldız Sistemi ve Konumu

Yıldız Adı: CoRoT-7
Yıldız Türü: G9V tipi, Güneş’e benzer sarı cüce
Yıldızın Konumu: Tekboynuz (Monoceros) takımyıldızında, yaklaşık 489 ışık yılı (150 parsek) uzaklıkta
Yıldızın Görünür Parlaklığı: Yaklaşık 11,7 kadir

CoRoT-7b, ana yıldızı CoRoT-7’nin bilinen en az iki gezegeninden biridir. Sistemde ayrıca CoRoT-7c adlı başka bir gezegen daha gözlemlenmiştir.

Temel Fiziksel Özellikler

Yarıçap: ~1.58 Dünya yarıçapı
Kütle: ~4.8 Dünya kütlesi (M⊕)
Ortalama Yoğunluk: ~6.6 g/cm³
Yüzey Yerçekimi: ~2 g (Dünya'nın yaklaşık iki katı)
Yörünge Periyodu: ~0.854 gün (yaklaşık 20.5 saat)
Yörünge Yarıçapı: ~0.0172 AB (Astronomik Birim)
Yüzey Sıcaklığı;
Gündüz: ~2500 K,
Gece: ~100 K

Gezegenin oldukça kısa yörünge periyodu, yıldızına olan aşırı yakınlığı nedeniyle oluşmuştur. Bu uzaklık, CoRoT-7b’yi “ultra-kısa periyotlu” ötegezegenler sınıfına dahil eder.

Yapısal Özellikler ve Jeoloji

CoRoT-7b’nin yoğunluğu Dünya’ya benzerlik gösterir; bu durum gezegenin büyük ölçüde metal ve silikatlardan oluşan karasal yapıya sahip olduğunu desteklemektedir. Ancak yüzey koşulları, Dünya’daki herhangi bir ortamdan son derece farklıdır. Yıldızına çok yakın olması sebebiyle gelgitsel kilitlenme yaşadığı düşünülmektedir. Bu durum, gezegenin bir yüzünün sürekli yıldızına bakarken diğer yüzünün karanlıkta kaldığı anlamına gelir.

Gündüz Yüzeyi: Yüzey sıcaklığı 2000–2500 Kelvin arasında değişmektedir. Bu sıcaklıkta kayaçların eridiği ve gezegenin gün tarafında geniş lav denizleri veya magma okyanusları bulunabileceği varsayılmaktadır.
Gece Yüzeyi: Sıcaklık 100 Kelvin’in altına düşebilir. Bu da gezegenin gece tarafında oldukça düşük sıcaklıklara ulaşıldığını gösterir.
Atmosfer: CoRoT-7b’nin kalıcı bir atmosfer barındırması olası görünmemektedir. Yüzeydeki aşırı sıcaklıklar ve düşük kütleli atmosferin yıldız rüzgarları tarafından uzaklaştırılmış olabileceği düşünülmektedir.

Volkanik Aktivite İhtimali

Modellemelere göre CoRoT-7b, iç yapısında yüksek sıcaklıklar ve basınçlar nedeniyle güçlü volkanik aktivite gösterebilir. Bu bağlamda gezegen, Güneş Sistemi’ndeki Jüpiter'in uydusu Io ile benzerlikler taşıyabilir. Ancak, bu volkanik aktivitenin doğrudan gözlemi henüz mümkün değildir.

Bilimsel Önemi

CoRoT-7b, transit ve kütle ölçümleri birlikte yapılan ilk karasal ötegezegenlerden biri olması nedeniyle astrofiziksel açıdan önemlidir. Özellikle gezegenlerin oluşumu, iç yapıları ve yıldızlarına yakın yörüngelerdeki dinamik evrim süreçleri hakkında bilgi sağlamaktadır. Ayrıca yüzey sıcaklık farklarının yüksekliği nedeniyle egzotik madde döngüleri (örneğin “kaya buharı” döngüsü) üzerine yapılan teorik çalışmalara da temel teşkil etmektedir.

CoRoT-7b ile İlgili Gözlemsel Zorluklar

CoRoT-7 yıldızı Güneş’e göre daha aktif bir yıldızdır. Bu durum yıldızdan kaynaklanan lekeler ve parlaklık değişimlerinin, gezegenin geçiş sinyallerini maskelemesine neden olabilmektedir. Bu nedenle, gezegenin kütlesinin ve yörüngesel parametrelerinin belirlenmesinde hata payları diğer bazı ötegezegenlere kıyasla daha fazladır.

CoRoT-7b, kısa yörünge süresi, yüksek yüzey sıcaklıkları ve karasal yapısıyla ötegezegen araştırmalarında önemli bir örnek teşkil etmektedir. Gezegenin fiziksel ve kimyasal koşulları, klasik yaşanabilirlik kriterlerinin dışında kalan ötegezegen ortamlarının anlaşılmasında kullanılmaktadır. Ayrıca bu gezegen, gelecekteki yüksek çözünürlüklü teleskoplar ve tayfölçümler için ideal bir hedef olarak değerlendirilmektedir.

CoRoT-7b