Çubuk Turşusu, Ankara ilinin Çubuk ilçesinde bölgeye özgü iklim ve toprak koşullarında yetişen sebzelerin toplanıp geleneksel yöntemlerle ve yöreye özgü tekniklerle hazırlanan, mahreç işaretli bir turşu çeşididir. Temel bileşenleri arasında kelek, domates, biber, salatalık, fasulye, acur, havuç, sivri biber, patlıcan, biberiye ve lahana gibi ürünler bulunur. Bu turşunun öne çıkan özelliği; dereotu ve defne yaprağıyla aromalandırılması, düşük oranda sirke kullanılarak hazırlanması ve ev yapımı tadını koruyarak yaklaşık 2 yıl bozulmadan saklanabilmesidir.【1】
Çubuk Turşusu (Anadolu Ajansı)
Üretim Yöntemi
Çubuk Turşusu’nun üretiminde kullanılacak sebzeler, yalnızca Çubuk platosunun iklim ve toprak özelliklerine uygun koşullarda yetişen ürünlerden seçilir. Turşuluk sebzelerin dokuları sıkı ve olgunlaşmadan toplanmış olması tercih edilir. Toplanan ürünler boyutlarına ve şekillerine göre sınıflandırılır.
Salatalıklar eleklerden geçirilerek 0-1-2-3 numaralı gruplara ayrılır. Dolmalık kelekler soyulur ve içindeki çekirdekler temizlenir. Lahanaların dış yaprakları ayıklanır. Kırmızı pancar ve yeşil fasulye gibi ürünler temizlendikten sonra kısa süre kaynatılarak hazırlanır. Tüm sebzeler bu işlemlerden geçirildikten sonra turşu yapımına hazır hale gelir.
Sebzeler, Salamura suyu (su, tuz ve düşük oranda sirke içeren karışım) ile dolu fıçılara veya tenekelere yerleştirilir. Aroma katmak amacıyla sarımsak, acı biber, dereotu ve defne yaprağı kullanılır. Geleneksel lezzetin oluşması için turşular, oda sıcaklığında 20–35 gün süreyle fermantasyona bırakılır. Fermente olmuş sebzeler, son aşamada cam kavanoz, plastik kutu veya paslanmaz teneke gibi ambalajlara doldurulur. Üzerine aroma içeren dolgu suyu eklenip etiketlenerek satışa sunulur.
Ayırt Edici Özellikler
Yarım asırlık geçmişiyle Çubuk Turşusu, bölgenin kendine özgü iklimi sayesinde yetişen katkısız sebzelerle yapılır. Üretim sürecinde hiçbir kimyasal katkı maddesi kullanılmaz. Lezzetini ve karakteristik aromasını, düşük oranlı sirke ile birlikte kullanılan defne yaprağı ve dereotundan alır. Bu özellikleri sayesinde uzun süre dayanabilen ve ev yapımı tadını koruyan özel bir turşudur.
Coğrafi İşaret Tescili
Çubuk Turşusu, 26 Ağustos 2008 tarihinde mahreç işareti olarak tescillenmiştir. Coğrafi işaret tescili, ürünün özgün yapısının korunmasını ve üretim standartlarının sürdürülmesini sağlamaktadır. Tescil işlemleri Çubuk Belediyesi tarafından yürütülmüş ve denetim mekanizması kurulmuştur.
Kültürel ve Ekonomik Önemi
Çubuk Turşusu, yöre halkının önemli geçim kaynaklarından biridir. Yerel üretim küçük işletmelerin yanı sıra modern tesislerde de sürdürülmekte, iç pazarda yoğun olarak tüketilmekte ve Çubuk Belediyesi tarafından düzenlenen festivallerle uluslararası tanıtımı yapılmaktadır. Her yıl Eylül ayında düzenlenen Çubuk Turşu Festivali kapsamında, Çubuk Dolma Kelek Turşusu başta olmak üzere çeşitli turşu ürünleri tanıtılmakta ve satılmaktadır.