Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO) için inşa edilen ve çok amaçlı kullanıma uygun olarak tasarlanmış bir konser ve kültür yerleşkesidir. Ankara Kalesi ile Anıtkabir arasında yer alan yapı, 15,4 hektarlık bir arazi üzerinde konumlanmaktadır. İçerisinde 2023 koltuk kapasiteli Senfoni Orkestrası Konser Salonu (Büyük Salon), 500 kişilik Mavi Salon (Oda Orkestrası Konser Salonu), 683 kişilik Tarihi CSO Salon, açık hava konser alanı, müze, sergi alanları, restoran, kafeterya ve 800 araçlık kapalı otopark gibi birimler barındırmaktadır.

1992 yılında ulusal mimari proje yarışmasıyla seçilen ve Uygur Mimarlık tarafından tasarlanan yapı, doğal akustik prensibine göre inşa edilmiştir. Türkiye’de senfonik müzik için özel olarak inşa edilen ilk konser salonu olan bu yapı hem mimari hem de teknik açıdan ulusal ve uluslararası düzeyde nitelikli bir kültür merkezi olarak değerlendirilmektedir.

^{Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu (Anadolu Ajansı)}

Tarihçe

Tarihi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO) binası, 29 Ekim 1961 tarihinden 3 Aralık 2020 tarihine kadar CSO’ya ev sahipliği yaptı. 683 kişi kapasiteli bu yapı, yaklaşık 60 yıl boyunca orkestranın ana konser salonu olarak kullanıldı. 2020 yılında CSO’nun yeni konser salonuna taşınmasıyla birlikte yapı, geçici olarak etkinlik dışı kaldı.

^{Tarihi CSO Binası (Salt Araştırma)}

Tarihi bina, 2021 yılı Mayıs ayında başlayan restorasyon çalışmaları kapsamında kulis ve fuaye alanları yenilendi, çevre düzenlemeleri tamamlandı. Restorasyon sürecinin ardından bina, 10 Kasım 2021 tarihinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü anma konseriyle yeniden sanatseverlere açıldı. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ile Devlet Çoksesli Korosu tarafından gerçekleştirilen bu açılış konserine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı. Günümüzde Tarihi CSO binası, Devlet Çoksesli Korosu’nun konser salonu olarak kullanılmakta; ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı yerleşik toplulukların konserlerine de ev sahipliği yapmaktadır.

^{Restorasyon Sonrası Tarihi CSO Binası (CSO ADA ANKARA)}

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın yeni konser salonu projesinin temelleri ise, 1992 yılında düzenlenen ulusal mimari proje yarışmasıyla atıldı. Yarışmaya katılan 46 proje arasından birinci seçilen tasarım, Uygur Mimarlık tarafından hazırlandı. Jüride Doğan Tekeli, Nejat Ersin, Orhan Dinç, İlhami Ural, Doruk Pamir, Nuran Ünsal ve Ali Terzibaşıoğlu gibi dönemin önde gelen mimarları yer aldı.

Yarışmanın ardından başlayan inşaat süreci, çeşitli nedenlerle uzun yıllar boyunca tamamlanamadı. Temeli 23 yıl önce atılan proje, farklı dönemlerde yaşanan fizibilite eksiklikleri ve yüklenici firmalarla ilgili sorunlar nedeniyle ilerleyemedi. Proje, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatları ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un girişimleriyle yeniden ele alındı ve tamamlandı.

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın yeni binasının açılışı, 3 Aralık 2020 tarihinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılımıyla gerçekleşti. Aynı gün CSO, yeni salonunda ilk konserini verdi. Açılış kapsamında 3–4 Aralık 2020 tarihlerinde düzenlenen gala konserlerinde dünyaca ünlü sanatçılar Angela Gheorghiu ile Güher ve Süher Pekinel sahne aldı. Açılış konserlerinin kayıtları, Mezzo TV tarafından beş yıl boyunca yayımlanmak üzere kayda alındı.

^{Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Yerleşkesi (T.C. İletişim Başkanlığı)}

Mimari Tasarım

Mimari tasarım, çağdaş bir dil yerine kent ölçeğinde zamanla eskimeyecek bir simgesel davranış ortaya koymayı hedeflemiştir. Yapılar bütünü, özgün formu, topoğrafyaya uyumu ve kent dokusuyla kurduğu ilişki sayesinde hem mimari hem de kültürel açıdan bütüncül bir tasarım anlayışı sunmaktadır.

Yapının karakteristik formu, üçgen prizmatik bir kütle olan “kent odası” ile tanımlanmakta; bu bölüm hem simgesel hem de işlevsel bir merkez görevi görmektedir. Kent odası, eliptik formda tasarlanan 2023 kişilik Senfoni Orkestrası Konser Salonu ile küresel formdaki 500 kişilik Mavi Salon’na açılmaktadır. Şeffaf camla kaplanan bu kütle hem ışığın verimli kullanımını sağlar hem de sera etkisini azaltacak biçimde özel cam teknolojisi ile donatılmıştır.

^{Senfoni Orkestrası Konser Salonu (T.C. İletişim Başkanlığı)}

Salonlar, toprağa gömülü şekilde inşa edilerek hem akustik hem de ısı yalıtımı açısından optimize edilmiştir. Oturma düzeni olarak “üzüm bağı” modeli tercih edilmiştir; bu düzen, müzisyenleri merkezde konumlandırırken seyircileri yükseltilmiş ve katmanlı kotlarda yerleştirerek sahneye eşit görüş ve ses deneyimi sunmaktadır.

Konser salonlarının betonarme kabukları, Türkiye’de ilk kez uygulanan şişme kalıp (pnömatik) tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Bu teknik, yapının hem strüktürel hem de estetik bütünlüğünü sağlayan yenilikçi bir mühendislik yaklaşımı sunmaktadır.

Yapının akustik danışmanlığı, Fraunhofer Bina Fiziği Enstitüsü ile birlikte Profesör Wolfgang Fasold tarafından yürütülmüş; salonların tamamı doğal akustik prensibine uygun şekilde tasarlanmıştır.

Yerleşke ve Bağlı Mekanlar

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu Yerleşkesi, çok yönlü bir kültür ve sanat adası olarak tasarlanmıştır. Yaklaşık 15,4 hektarlık bir alan üzerine kurulan yerleşke, başta Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası olmak üzere farklı sanat topluluklarının etkinliklerine ev sahipliği yapabilecek şekilde planlanmıştır. Yerleşkenin ana bileşenleri şunlardır: