DeepSeek, Çin merkezli bir yapay zeka girişimi olup, büyük dil modelleri (LLM) geliştiren bir teknoloji şirketidir. Şirket, özellikle düşük maliyetli ve az sayıda çiple eğitilen açık kaynaklı yapay zeka modelleriyle dikkat çekmektedir. DeepSeek’in geliştirdiği modeller, yapay zeka alanında mevcut Batılı rakiplerine kıyasla daha düşük donanım gereksinimleri ve maliyet avantajı ile öne çıkmaktadır.

_{DeepSeek logosu - DeepSeek}

Şirketin en bilinen ürünü DeepSeek-R1 adlı yapay zeka modelidir. Bu model, diğer büyük dil modellerine kıyasla daha az çiple eğitilmiş ve daha düşük maliyetle geliştirilmiştir. Şirketin geliştirdiği modeller, matematik ve kodlama gibi alanlarda güçlü performans göstermektedir. Dünya genelinde geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından benimsenmiştir.

DeepSeek’in piyasaya sürdüğü yapay zeka modelleri, ABD merkezli büyük teknoloji şirketlerinin mevcut hakimiyetine bir alternatif olarak görülmektedir. 

Tarihçe

DeepSeek'in Kuruluş Süreci

DeepSeek, Aralık 2023’te Çin’de kurulmuştur. Şirketin kurucusu olan Liang Wenfeng, daha önce High-Flyer Capital Management adlı kantitatif yatırım fonunu yönetmiş ve yapay zeka tabanlı finansal analizlerde uzmanlaşmıştır. Yapay zeka teknolojisinin finans ve veri analizinde sunduğu olanaklardan yola çıkarak, büyük dil modelleri (LLM) geliştirmek amacıyla DeepSeek’i hayata geçirmiştir. DeepSeek’in kuruluş sürecinde, Çin’in yapay zeka alanındaki yükseliş stratejileri ve ABD’nin çip kısıtlamalarına karşı alternatif çözümler üretme çabaları etkili olmuştur. 

Geliştirme Aşamaları

DeepSeek’in geliştirme süreci, yüksek verimlilik ve düşük maliyet ilkelerine dayanarak ilerlemiştir. Şirket, büyük teknoloji firmalarına kıyasla daha az çip kullanarak büyük dil modelleri eğitme stratejisi benimsemiştir. DeepSeek’in temel araştırma ve geliştirme çalışmaları, Pekin ve Hangzhou'daki ekipler tarafından yürütülmüştür. Şirket, kendi veri merkezlerini kullanarak büyük ölçekli yapay zeka eğitim süreçlerini optimize etmeye çalışmıştır.

İlk Sürümler ve Piyasaya Çıkışı

DeepSeek, ilk yapay zeka modelini 2024 yılının sonlarında piyasaya sürmüştür. DeepSeek-V3 adlı model, Aralık 2024'te tanıtılmış ve şirketin ilk büyük dil modeli olarak duyurulmuştur. Öte yandan asıl büyük etki, 20 Ocak 2025’te duyurulan DeepSeek-R1 modeliyle gerçekleşmiştir. Bu model, 2 bin Nvidia çipi kullanılarak ve yaklaşık 5,6 milyon dolar maliyetle eğitilmiştir.

DeepSeek-R1 Modelinin Tanıtımı

Model, OpenAI’ın ChatGPT’sine ve Google’ın yapay zeka sistemlerine rakip olacak şekilde tasarlanmıştır. Matematik ve kodlama alanlarında güçlü performans göstermesiyle dikkat çekmiştir. Uygulama mağazalarında en çok indirilen yapay zeka asistanı haline gelmiştir. ABD merkezli ChatGPT'yi indirme sıralamalarında geride bırakmıştır. DeepSeek-R1'in piyasaya sürülmesi, küresel teknoloji sektöründe büyük yankı uyandırmış ve yapay zeka alanındaki rekabeti artırmıştır.

Küresel Teknoloji Hisselerine Etkisi

DeepSeek'in R1 modelinin piyasaya sürülmesi, küresel teknoloji hisselerinde önemli dalgalanmalara neden olmuştur. Modelin, daha düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanılarak geliştirilmesi, yapay zeka pazarında büyük bir rekabet avantajı olarak görülmüştür.

DeepSeek'in R1 yapay zeka modelinin kullanıma açılmasıyla beraber, ABD merkezli teknoloji şirketlerinin hisselerinde sert düşüşler yaşanmıştır. Nasdaq endeksi, DeepSeek R1’ın duyurulmasının ardından yüzde 3'ün üzerinde gerilemiştir. Özellikle çip üreticilerinin hisselerinde ciddi değer kayıpları görülmüştür. 

Nvidia, DeepSeek'in piyasaya sürülmesinin ardından hisselerinde yüzde 17'ye varan bir düşüş yaşamış ve şirketin piyasa değeri 500 milyar doların üzerinde azalmıştır. Bu düşüş, ABD borsa tarihindeki en büyük günlük değer kaybı olarak kaydedilmiştir.

Broadcom hisseleri yüzde 12'nin üzerinde düşerken, Micron Technology yüzde 8, Advanced Micro Devices (AMD) yüzde 5, Applied Materials yüzde 5, ve Qualcomm yüzde 2 oranında değer kaybetmiştir. Tayvanlı Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) hisseleri yüzde 10'un üzerinde düşerken, Arm yüzde 8 değer kaybetmiştir. Yapay zeka sunucu üreticileri olan Dell Technologies ve Super Micro Computer hisseleri yüzde 7'nin üzerinde gerilemiştir.

Sansür ve İçerik Denetimi

DeepSeek'in yapay zeka modellerinde, bazı siyasi konular hakkında otonom sansür mekanizmasına sahip olduğu tespit edilmiştir. Kullanıcıların belirli politik konularda sorduğu sorulara yanıt verdiği sırada kendini sansürlediği gözlemlenmiştir.

DeepSeek’in kamuya açık sürümlerinin, Çin hükümetinin politikalarına uygun şekilde içerik filtreleme yaptığı bildirilmiştir. Batı medyasında, DeepSeek’in sansür mekanizması, Çin’in bilgi kontrolüne uygun olarak geliştirildiği şeklinde yorumlanmıştır ancak modelin açık kaynak sürümlerinde bu tür kısıtlamaların olmadığı belirtilmiştir.

DeepSeek’in açık kaynaklı versiyonu, araştırmacılar tarafından sansür mekanizması devre dışı bırakılarak kullanılabilmektedir. Çin’de piyasaya sürülen sürümlerinde, belirli konularda cevapları kısıtlama veya değiştirme gibi özellikler bulunmaktadır.