Köken

“Demagoji” kelimesi, Fransızca démagogue (“halkı galeyana getiren kişi”) sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Bu sözcük, Eski Yunanca dēmagōgós (δημαγωγός) teriminden alınmıştır; burada dêmos (δῆμος) “halk, ahali” ve agōgós (αγωγός) “önder, yöneten” sözcükleri birleşmiştir. Agōgós, kökenini Eski Yunanca ágō (ἄγω) fiilinden alır ve “gütmek, sevk etmek, yönlendirmek” anlamına gelir. Dolayısıyla “demagoji”, halkı mantıksal veya doğru temellere dayanmayan, duygusal ve yanıltıcı söylemlerle yönlendirme anlamı taşır.

Kullanım Alanları

• Siyaset: Oy kazanmak amacıyla seçmenlerin duygularına hitap eden ve gerçek dışı vaatlerle manipülasyon yapan politik söylemleri tanımlamak için kullanılır.
• Sosyoloji: Toplumun kitle psikolojisi üzerinden yönlendirilmesi ve kamuoyunun irrasyonel şekilde biçimlendirilmesi bağlamında ele alınır.
• Felsefe: Retoriğin etik dışı kullanımı ve kamusal aklın bozulması üzerine yapılan tartışmalarda önemli bir kavramdır.
• Medya Eleştirisi: Popülist söylem analizlerinde, halkı yanıltıcı biçimde etkileyen haber dilinin tespitinde başvurulan terimlerden biridir.