Köken

“Demir” kelimesi, Eski Türkçede “demür” ve “temür” biçiminde kullanılan, Moğolca ile ortak kökenli bir kelimedir. Bu sözcük, tarihi metinlerde demircilik ve zanaatla ilgili yaygın kullanıma sahiptir. Türk-Moğol dünyasında hem madde hem de güç simgesi olarak yer almıştır. “Timur” adı da bu kökten türemiştir ve “demir gibi sağlam” anlamı taşır.

Kullanım Alanları

Endüstri ve Teknoloji: İnşaat demiri, çelik üretimi, makine parçaları, gemi sanayi.

Ev ve Günlük Yaşam: Ütü, demir kapı/pencere, döküm tava, demirbaş eşyalar.

Ulaşım: Demiryolu sistemleri, raylı taşımacılık. “Demir at” tabiriyle motosiklet/bisiklet gibi araçlar.

Sağlık ve Beslenme: Demir minerali, demir eksikliği, demir yönünden zengin besinler.

Dil ve Edebiyat (Mecazi Anlamlar): Demir irade, demir yumruk, demir leblebi gibi kalıplaşmış deyimler.

Askerî ve Tarihî Kullanım: Demir zırh, disiplin, orduların savaş gücü simgesi.

Spor ve Fitness: “Demir kaldırmak” ifadesiyle ağırlık antrenmanı.

Denizcilik: Tekne sabitlemekte kullanılan çıpa (demir).