Deprem, zamanı önceden kesin olarak kestirilemeyen ve ciddi can, mal kaybına yol açabilen doğal afetlerdendir. Depremin etkilerini azaltmak için afet öncesi, anı ve sonrasında alınacak önlemler hayati öneme sahiptir. Bu kapsamda, bireysel ve toplumsal düzeyde bilinçli hareket edilmesi gereklidir.
Deprem Öncesi, Anı Ve Sonrası (Yapay Zekâ ile çizilmiştir.)
Deprem Öncesi Alınabilecek Önlemler
1. Yapısal Güvenliğin Sağlanması
Binaların deprem yönetmeliklerine uygunluğu uzman kişiler tarafından kontrol ettirilmelidir.
Güçlendirme çalışmaları yapılmalı, dayanıklılığı zayıf binalardan uzak durulmalıdır.
2. Eşyaların Sabitlenmesi ve Riskli Alanların Düzenlenmesi
Dolap, kitaplık ve raf gibi ağır eşyalar duvara sabitlenmelidir.
Yatak, kanepe gibi dinlenme alanları pencere ve ağır eşya yakınından uzaklaştırılmalıdır.
Üzerine düşebilecek cisimler (çerçeve, avize, televizyon vb.) güvenli şekilde yerleştirilmelidir.
3. Acil Durum Çantası Hazırlanması
Su, dayanıklı gıdalar, el feneri, piller, temel ilk yardım malzemeleri, battaniye, kişisel hijyen ürünleri, temel ilaçlar ve önemli belgelerin kopyalarını içeren bir çanta hazır bulundurulmalıdır.
4. Aile Afet ve Tahliye Planı Yapılması
Deprem anında ve sonrasında buluşulacak güvenli alanlar önceden belirlenmelidir.
Evden nasıl ve hangi yollarla tahliye olunacağına ilişkin tatbikatlar düzenlenmelidir.
Aile bireylerine, özellikle çocuklara, deprem anında yapılması gerekenler öğretilmelidir.
5. Acil İletişim Kartı Hazırlanması
Kimlik bilgileri ve acil durumda ulaşılacak kişi bilgilerini içeren kartlar hazırlanarak herkesin üzerinde bulundurulmalıdır.
6. Gaz, Su ve Elektrik Tesisatlarının Güvenliği
Tesisatların sağlamlığı kontrol edilmeli, sızıntı ve kısa devre risklerine karşı önlem alınmalıdır.
Gaz, su ve elektrik ana vanalarının yeri öğrenilmeli ve acil kapatma pratiği yapılmalıdır.
7. Eğitim ve Tatbikatların Yapılması
Deprem anında doğru davranışların öğrenilmesi için düzenli aralıklarla tatbikat yapılmalı, afet bilinci eğitimleri alınmalıdır.
Deprem Anında Alınabilecek Önlemler
1. Çök-Kapan-Tutun Tekniği Uygulanması
Sarsıntı başladığında yere çökülmeli, sağlam bir eşya altına veya yanına kapanarak baş ve boyun korunmalıdır.
Tutunarak, hareket etmeye çalışmadan beklenmelidir.
2. Güvenli Yerlerin Seçilmesi
Cam, pencere, dış duvarlar, devrilebilecek dolap ve raflardan uzak durulmalıdır.
Eğer masa, sağlam kanepe veya masa bulunamıyorsa, iç duvar kenarında cenin pozisyonu alınmalıdır.
3. Panik Yapmaktan Kaçınılması
Koşmaktan ve bağırmaktan kaçınılmalıdır. Sarsıntı sırasında sabit kalınmalıdır.
4. Kapıların Açık Tutulması
Deprem anında çıkış kapılarının kapanmasını önlemek için mümkünse açık tutulmalıdır.
5. Araç İçindeyken Alınacak Önlemler
Araç güvenli bir yere çekilerek durdurulmalı, kontak kapatılmalı ve içeride kalınmalıdır.
Köprü, tünel, üst geçit gibi tehlikeli bölgelerden uzak durulmalıdır.
6. Açık Alanlarda İken Alınacak Önlemler
Binalardan, ağaçlardan, elektrik direklerinden ve diğer riskli yapılardan uzak durulmalıdır.
Açık bir alanda çök-kapan-tutun prensibine uygun şekilde korunma pozisyonu alınmalıdır.
Deprem Sonrasında Alınabilecek Önlemler
1. Kendi Güvenliğinin Sağlanması ve Çevrenin Kontrolü
Öncelikle kendi güvenliğiniz sağlanmalı, ardından çevredeki yaralılar kontrol edilmelidir.
Hayati tehlike taşıyan yaralanmalarda temel ilk yardım uygulanmalı ve profesyonel yardım çağrılmalıdır.
2. Gaz, Su ve Elektrik Tesisatlarının Kontrolü
Gaz kokusu varsa hemen ana vana kapatılmalı, binadan uzaklaşılmalı ve yetkililere bilgi verilmelidir.
Elektrik düğmeleri açılmamalı, kıvılcım çıkarabilecek hareketlerden kaçınılmalıdır.
3. Artçı Sarsıntılara Karşı Dikkatli Olunması
Büyük bir depremin ardından artçı sarsıntılar meydana gelebileceği unutulmamalıdır.
Artçı depremler esnasında da aynı şekilde çök-kapan-tutun tekniği uygulanmalıdır.
4. Bina Güvenliği Sağlanmadan İçeri Girilmemesi
Binanın yapısal güvenliğinden emin olunmadıkça kesinlikle içeri girilmemelidir.
Yetkililerin "güvenli" onayı almadan evlere veya binalara giriş yapılmamalıdır.
5. Toplanma Alanlarına İntikal
Resmi kurumlar tarafından belirlenen toplanma alanlarına yönelinmeli, yetkililerin açıklamaları takip edilmelidir.
6. İletişim Araçlarının Bilinçli Kullanılması
Telefon hatlarının acil durumlar için boş bırakılması amacıyla kısa ve gerekli iletişimler kurulmalıdır.
FM radyo veya resmi internet kaynakları üzerinden güvenilir bilgi alınmalıdır.
7. Bilgi Kirliliğinden Kaçınmak
Sadece resmi kurumların yaptığı açıklamalar dikkate alınmalı, doğrulanmamış bilgiler yayılmamalıdır.