Kökeni
Devriâlem kelimesi, Türkçeye Arapça devr (دَوْر) “dönme, dolaşma” ve ‘âlem (عَالَم) “dünya, âlem” sözcüklerinin birleşmesiyle geçmiş birleşik bir isimdir. Arapça aslıyla devr-i ‘âlem (دَوْرُ الْعَالَم) biçimindedir. Anlamı, “dünyanın çevresini baştan başa dolaşma”, yani yeryüzünü bir uçtan diğerine dolaşarak tam tur atmadır. Bu terim, özellikle edebi, coğrafî ve kültürel anlatılarda kullanılır. Aynı zamanda Jules Verne'in ünlü eseri Le Tour du Monde en Quatre-vingts Jours (Seksen Günde Devr-i Âlem) ile yaygınlık kazanmış, hem gerçek hem de kurgusal dünya seyahatlerini betimleyen kalıplaşmış bir ifade haline gelmiştir.
Kullanım Alanları
- Coğrafya ve Seyahat Yazını: Dünya çevresinde yapılan uzun yolculukları tanımlamak için (devriâlem gezisi).
- Edebiyat ve Roman Adları: Özellikle macera türündeki anlatılarda, dünya turunu konu edinen eser adlarında (Seksen Günde Devriâlem).
- Sözlük ve Terim Bilimi: Klasik Osmanlıca metinlerde, dünya etrafında dolaşmayı anlatan kalıplaşmış ifade olarak yer alır.
- Mecazi Anlatımda: Geniş bir yeri, farklı yerleri kısa sürede dolaşmak anlamında abartılı veya esprili kullanım (bir günde devriâlem yaptı).