Diyarbakır pencegoşt pilavı, kuzu ciğeri ve ciğer perdesiyle hazırlanan, Karacadağ pirinciyle pişirilen, geleneksel bir Diyarbakır yemeğidir. 11 Mayıs 2022 tarihinde mahreç işaretiyle tescillenmiş olan bu yemek, Diyarbakır mutfak kültüründe taziye, bayram ve düğün gibi özel günlerin vazgeçilmez öğelerinden biridir.
Ayırt Edici Özellikleri
Yemeğin temel bileşenleri arasında 1 yaşına gelmiş kuzudan elde edilen ciğer ve ciğer perdesi, kıl keçisi sütünden yapılan tereyağı, kuru soğan, Karacadağ pirinci (coğrafi işaretli ürün), yumurta ve çeşitli baharatlar yer alır. Bu bileşenlerin temini tercihen Diyarbakır ili sınırları içerisinden yapılır. Ürünün ünü ve geleneksel üretim biçimi, coğrafi sınırla doğrudan ilişkilidir.
Üretim Metodu
Yemek, iki aşamalı bir hazırlık süreciyle yapılır:
- Ciğerli Harç Hazırlığı: Tereyağında kavrulan soğanlara baharatlar eklenir. Küçük küpler halinde doğranmış kuzu ciğeri bu karışıma katılarak kavrulur.
- Pilav Hazırlığı: Yıkanmış Karacadağ Pirinci tereyağında kavrulur, ardından su ve tuz eklenerek suyunu çekene kadar pişirilir.
Hazırlanan ciğer perdesi 20x20 cm boyutlarında kesilerek kâselere yerleştirilir. Üzerine ciğerli harç ve pilav konur, perdeyle kapatılıp ters çevrilerek tepsiye dizilir. Üzerine çırpılmış yumurta sürülerek fırında kızartılır. Servisi sıcak yapılır.
Coğrafi Sınır ve Üretim Koşulları
Yemeğin tarihsel kökeni ve kültürel bağlamı nedeniyle tüm üretim aşamaları Diyarbakır ili sınırları içinde gerçekleştirilmelidir. Bu bağ, ürünün mahreç işaretiyle tescillenmesinin temel gerekçesidir.
Denetim Süreci
Ürünün denetimi, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda, Diyarbakır İl Tarım ve Orman Müdürlüğü uzmanlarının da yer aldığı en az üç kişilik bir kurul tarafından yürütülür. Denetimler yılda en az bir kez yapılır; gerektiğinde veya şikâyet üzerine ek denetimler de mümkündür. Denetimlerde bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna sadakat ve mahreç işareti kullanımına dikkat edilir. Bulgular Türk Patent ve Marka Kurumuna raporlanır.
