Sinop’ta bulunan Diyojen Heykeli, Antik Yunan filozofu Diyojen’i temsil eden bir kamusal sanat yapıtıdır. Heykel, kentin kültürel kimliğiyle bağlantılı bir unsur olarak değerlendirilmekte, aynı zamanda felsefe tarihine referans niteliği taşımaktadır.
Diyojen Heykeli (Kaynak: Yusuf Bilal Akkaya)
Konumu ve Fiziksel Özellikleri
Diyojen Heykeli, Türkiye’nin Karadeniz kıyısında yer alan Sinop il merkezinde Zeytinlik ilçesinin girişinde, Sinop Kalesinin karşısında yer almaktadır.
Heykel, 5.5 metre yüksekliğinde ve 2 ton ağırlığındadır. MÖ 412 yılında Sinop'ta dünyaya gelen Antik Yunan filozofu Diyojen’i betimleyen bu heykel, 2006 yılında yapılmıştır. Eser, filozofu bir fıçının üzerinde, elinde gaz lambası tutarken ve köpeğiyle birlikte tasvir etmektedir. Diyojen’in elinde tuttuğu lamba, onun dürüst insan arayışını simgelemektedir.
Heykelde orta yaşlarında tasvir edilen Diyojen’in kısa ve dağınık saçları, hafif dalgalı uzun sakalı ve dingin bir yüz ifadesi vardır. Sol kolu yukarı doğru kaldırılmış, elinde üçgen ve dikdörtgen formundaki gaz lambasını tutmaktadır. Geniş alınlı, uzun yüzlü figürün üzerinde sol omzundan aşağıya doğru inen, gövdesini örten bir giysi yer alırken; sağ omzu ve kolu açıktadır. Sağ yanında ise köpeği oturmaktadır.
Diyojen Heykelinin Alt Kısmı (Kaynak: Yusuf Bilal Akkaya)
Heykelin kaidesi, üzerinde büyük harflerle yazılmış “Diogenes” ibaresi ve altına yerleştirilmiş bir kabartma ile dikkat çeker. Kabartmada, bir fıçı içerisinde oturan Diyojen, sağ ayağını karşısına dayamış, dizine yerleştirdiği kitap benzeri bir nesneye bakmaktadır. Bu sahne, filozofun düşünsel derinliğine göndermede bulunmaktadır. Heykelin ön kısmında ise açık kitap sayfalarını anımsatan bir tanıtım plaketi yer almaktadır.
Heykelin önünde yer alan tanıtım kısmında, “Gölge etme başka ihsan istemem sözüyle tanınan ünlü filozof Diyojen M.Ö. 413-404 yılına kadar Sinop’ta yaşadı. M.Ö. 324 yılında öldü.” yazmaktadır.
Yapım Süreci
Heykel, Sinop Belediyesi’nin öncülüğünde, 2006 yılında açılışı yapılmak üzere inşa edilmiştir. Yapım sürecinde heykeltıraş Eşref Baş görev almıştır.
Toplumsal Etkisi ve Tartışmalar
Heykelin yerleştirilmesinin ardından kamuoyunda çeşitli tartışmalar yaşanmıştır. Bazı yerel halk ve gözlemciler, Diyojen’in yaşam tarzı ve felsefesinin Sinop şehir temsiline uygun olmadığını savunmuş, heykelin kaldırılmasını ve taşınmasını istemişlerdir. Buna karşın, heykelin hem şehrin kültürel kimliğine katkı sunduğu hem de tarihsel bir kişiliğe sahip çıktığı yönünde görüşler de dile getirilmiştir.