Köken

Dolmak fiili, Eski Türkçe tol- kökünden evrilmiştir ve “dolu hale gelmek” ya da “bir şeyle içeriğin tamamen kaplanması” anlamına gelir. Bu kök, daha eski biçimi olan tod- veya to- (kabarmak, içi dolmak) fiilinden türetilmiştir. Bu türetim, Eski Türkçede isim-fiil veya edilgen anlamlar kazandıran +Il- ekiyle sağlanmıştır. Fiilin tarihsel gelişimi, içsel hacmin artışı ya da bir boşluğun nesneyle ya da anlamla kaplanması fikrini merkeze alır.

Kullanım Alanları

• Edebiyat: Metinlerde içsel yoğunluk, kalabalık veya bastırılmış duyguların artışı anlamında dolmak fiili imgelerle kullanılır.
• Psikoloji: Bireyin bastırdığı duyguların birikerek taşıma noktasına gelmesi anlamında mecazi biçimde kullanılır.
• Günlük Hayat: Kaplar, alanlar ya da ortamlar için kullanılır. İnsan kalabalığı, eşya fazlalığı, ya da zamanla ilgili ifadelerde yaygındır.
• Sosyoloji: Toplumsal hareketlerin büyüyerek alanı kaplaması, fiziksel ya da duygusal taşma noktasına geliş anlatımında kullanılır.