Dünya Görsel-İşitsel Miras Günü, her yıl 27 Ekim tarihinde uluslararası düzeyde kutlanan bir gündür. Bu gün, insanlığın ortak kültürel mirasını oluşturan görsel ve işitsel belgelerin korunması, dijital ortama aktarılması ve gelecek kuşaklara ulaştırılması amacıyla düzenlenmektedir. Filmler, radyo ve televizyon programları, ses ve video kayıtları gibi belgeler 20. ve 21. yüzyılın birincil kayıtlarını içeren bilgi kaynaklarıdır. Bu belgeler hem okuryazar hem de okuma-yazma bilmeyen kesimlere ulaşabilmeleri bakımından toplumsal belleğin temel unsurları arasında yer alır.
Dünya Görsel İşitsel Miras Günü (FIAT IFTA)
Amaç ve Önemi
Görsel-işitsel belgeler, yazılı kayıtların tamamlayıcısı olarak toplumların kültürel, sosyal ve tarihsel deneyimlerini yansıtır. Bu belgeler, insanlığın hafızasının korunmasında önemli rol oynar. Ancak bozulma, ihmal, kaynak eksikliği ve teknolojik yetersizlikler nedeniyle bu miras büyük ölçüde kaybolma tehlikesi altındadır. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), bu belgelerin korunmasını acil bir öncelik olarak görür ve dijital ortama aktarılmalarının insanlığın belleğini yitirmemek adına zorunlu olduğunu vurgular. Dünya Görsel-İşitsel Miras Günü, bu bilincin yaygınlaştırılması ve koruma çalışmalarının desteklenmesi için bir fırsat sunar.
Tarihçe
Dünya Görsel-İşitsel Miras Günü, 2004 yılında Viyana’da düzenlenen Uluslararası Kongre sırasında önerilmiş, 2005 yılında ise UNESCO tarafından 33. Genel Konferans’ta kabul edilmiştir. Böylece 27 Ekim tarihi, görsel-işitsel arşivlerin korunmasının önemi konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla resmî olarak ilan edilmiştir.
Etkinlikler ve Uygulamalar
Dünya Görsel İşitsel Miras Günü için UNESCO ve üye ülkelerde çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Bu gün kapsamında dünya genelinde arşiv kurumları, müzeler, kütüphaneler ve medya kuruluşları çeşitli etkinlikler düzenlemektedir. Etkinlikler; film gösterimleri, seminerler, sergiler ve çevrim içi paylaşımlar aracılığıyla görsel-işitsel mirasın kırılgan doğasına dikkat çeker. Aynı zamanda bu alanda çalışan profesyonellerin ve kurumların çabaları da tanınır ve kamuoyunda görünürlük kazanır.
UNESCO’nun Katkıları
UNESCO, görsel-işitsel belgelerin korunması ve erişilebilir hâle getirilmesi için çeşitli projeler yürütmektedir. Bunlar arasında Ortak UNESCO Tarihimizi Dijitalleştirmek projesi öne çıkmaktadır. Bu proje, UNESCO arşivlerinin dijital ortamda düzenlenmesini ve paylaşılmasını sağlayarak görsel-işitsel mirasın korunmasına katkıda bulunmaktadır. Ayrıca Dünya Görsel-İşitsel Miras Günü, UNESCO üye devletlerinin performanslarını değerlendirmelerine ve mirasın korunmasına ilişkin uygulamalarını gözden geçirmelerine de imkân tanımaktadır.
Küresel Perspektif
Dünya Görsel-İşitsel Miras Günü, görsel-işitsel belgelerin önemine dikkat çekmek ve koruma önlemleri konusunda uluslararası farkındalık oluşturmak için bir platform sağlamaktadır. Gün, insanların geçmişle bağlantı kurmasına ve ortak mirasın barış ile anlayışın desteklenmesinde oynadığı rolün farkına varmasına katkıda bulunmaktadır.
