Elazığ sırın yemeği, Elazığ iline özgü, mahreç işaretiyle tescillenmiş geleneksel bir yemektir. İnce yufkaların sarımsaklı yoğurt ve kızdırılmış tereyağı ile buluştuğu bu yemek, Elazığ mutfak kültüründe köklü bir geçmişe sahiptir ve bölgeyle ün bağı taşır.
Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Elazığ sırın yemeği; ekmeklik buğday unu, su ve tuzla hazırlanan hamurun ince yufka şeklinde açılıp sacda pişirilmesiyle başlar. Pişen yufkalar ikiye katlanarak rulo biçiminde sarılır, 6–8 cm kalınlığında kesilir ve tepsiye dik şekilde yerleştirilir. Üzerine dövülmüş sarımsakla karıştırılmış yoğurt ve kızdırılmış tuzlu tereyağı gezdirilir. İsteğe bağlı olarak pul biberle tatlandırılır. Servisi sıcak yapılır.
Yemeğin ayırt edici yönü, yufkaların rulo formunun korunarak dik yerleştirilmesi ve sarımsaklı yoğurtla tereyağının birlikte kullanılmasıdır. Bu teknik görsel ve lezzet açısından sırını benzerlerinden ayırır.
Üretim Metodu
Yaklaşık 8 kişilik Elazığ sırın yemeği için üretim süreci şu şekildedir:
Yufka Hazırlığı
- 1 kg ekmeklik buğday unu
- 250 ml su
- 10 g tuz
Hamur yoğrulup 30 dakika dinlendirilir. 50 g’lık bezelere ayrılan hamur, 50–60 cm çapında ve yaklaşık 1 mm kalınlığında yufkalar halinde açılır. Sacda önlü arkalı pişirilir.
Sos Hazırlığı
- 7–8 diş sarımsak
- 2 kg yoğurt
- 250 g tuzlu tereyağı
Sarımsaklar dövülüp yoğurtla karıştırılır. Hazırlanan yufkalar rulo yapılıp kesilir ve tepsiye sıkıca dizilir. Üzerine sarımsaklı yoğurt dökülür, ardından kızdırılmış tereyağı gezdirilir. Pul biber tercihe bağlıdır.
Coğrafi Bağlam ve Tescil Bilgisi
Elazığ sırın yemeği, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında mahreç işaretiyle korunmaktadır. 22 Eylül 2022 tarihinde başvurusu yapılan ürün, 9 Mayıs 2023 tarihinde 1355 numarayla tescillenmiştir. Tescil sahibi Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası’dır. Ürünün üretimi Elazığ ili sınırları içinde gerçekleşmelidir.
Denetim Süreci
Ürünün coğrafi işaret kriterlerine uygunluğu, Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda oluşturulan üç kişilik denetim mercii tarafından yılda en az bir kez kontrol edilir. Denetim; bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna sadakat ve işaret kullanımının doğruluğu gibi kriterleri kapsar.
