KÜRE LogoKÜRE Logo
EMÎR-i SİLÂH
(أمير سلاح)
fav gif
Kaydet
kure star outline
Avatar
Ana YazarAYDIN TANERİ20 Kasım 2024 08:22
Bazı İslâm devletlerinde savaş ve merasimlerde hükümdarın silâhını taşıyan ve silâh depolarından sorumlu olan kumandan.

EMÎR-i SİLÂH

Board Main İcon

XI. yüzyılın sonlarında Yarkent’te düzenlenen tarla satış senetlerinin birinde, şahitler arasında “silâhdar” unvanıyla tanınan Ebû Bekir adlı bir kişinin de kaydedilmiş olması Karahanlı saray teşkilâtında böyle bir müessesenin mevcut olduğunu göstermektedir. Muhammed b. Hüseyin el-Beyhakī de Gazneliler’de silâhdar unvanlı saray görevlilerinin mevcudiyetinden bahsetmektedir (Târîḫ, II, 507; III, 1117).


Bu müessesenin Büyük Selçuklular’da olduğu gibi Kirman Selçukluları, Anadolu Selçukluları, Irak Selçukluları ve Memlükler’de de devam ettiği görülmektedir. Muzafferüddin Kızılarslan Irak Selçuklu Sultanı Arslanşah (1160-1177), Nusretüddin Ayaba da Kirman Selçuklu Hükümdarı II. Turan Şah zamanında (1177-1183) emîr-i silâh olarak görev yapmışlardır. Irak Selçukluları’nda Emîr Oğuzoğlu’nun “Silâhî” nisbesiyle anılması, silâhdar veya emîr-i silâh yerine zaman zaman silâhî tabirinin de kullanıldığını göstermektedir. Memlükler’de de silâhdâriyyenin reisi olan emîr-i silâhın diğer İslâm devletlerinde olduğu gibi savaş ve merasimlerde sultanın silâhını taşıdığı ve silâhhâneye nezaret ettiği bilinmektedir. Memlükler’de emîr-i silâh “emîr-i mie mukaddemü elf” rütbesini haizdi ve emîr-i meclis rütbesinin emîr-i silâhtan daha yüksek olduğu dönemlerde bile bazı kumandanlar emîr-i silâhın devlet içindeki nüfuz ve kudreti sebebiyle emîr-i silâhlığı tercih ediyorlardı (ayrıca bk. SİLÂHDAR).

Kaynakça

Muhammed b. Hüseyin el-Beyhakī, Târîḫ (nşr. Halîl Hatîb Rehber), Tahran 1368 hş., II, 507; III, 1117.

, s. 111, 127, 130.

, s. 77-78, 101.

, s. 170.

, IV, 18.

, II, 222.

, s. 34-35.

İbrahim Kafesoğlu, Sultan Melikşah Devrinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu, İstanbul 1953, s. 144.

Hasan-ı Enverî, Iṣṭılâḥât-ı Dîvânî: Devre-yi Ġaznevî ve Selcûḳī, Tahran 2535 şş., s. 133-134.

Cl. Cahen, Osmanlılardan Önce Anadoluda Türkler (trc. Yıldız Moran), İstanbul 1979, s. 221.

Erdoğan Merçil, Kirmân Selçukluları, İstanbul 1980, s. 259.

Reşat Genç, Karahanlı Devlet Teşkilâtı, İstanbul 1981, s. 219.

“Emîr Silâh”, , IV, 261.

D. Ayalon, “Amīr Silāḥ”, , I, 445-446.

https://islamansiklopedisi.org.tr/emir-i-silah

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme
KÜRE'ye Sor