Erhan Afyoncu, Osmanlı siyasi, idari ve kültürel tarihi üzerine uzmanlaşmış bir tarihçi ve akademisyendir. Akademik kariyeri boyunca Osmanlı bürokrasisi, tarih yazıcılığı ve arşiv belgeleri üzerine derinlemesine çalışmalar yürütmüş; aynı zamanda kamu görevleri ve idari sorumluluklarla Türkiye’nin tarih araştırmaları alanına kurumsal katkılarda bulunmuştur.

Erken Yaşamı ve Eğitimi

Erhan Afyoncu, 1967 yılında Tokat'ta doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini Tokat'ta tamamlamış, lise eğitimini ise Tokat Gaziosmanpaşa Lisesi'nde alarak mezun olmuştur. 1984 yılında Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Tarih Öğretmenliği Anabilim Dalı'na kayıt yaptırmış, 1988 yılında buradan mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından 1989 yılında aynı bölümde Araştırma Görevlisi olarak akademik kariyerine başlamıştır. 1990 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yeniçağ Tarihi Anabilim Dalı'nda yüksek lisansını "Necati Efendi Tarih-i Kırım (Rusya Sefaretnamesi)" isimli teziyle tamamlamıştır.

Doktora eğitimini Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yeniçağ Tarihi Anabilim Dalı'nda sürdürerek, 1997 yılında "Osmanlı Devlet Teşkilatında Defterhâne-i Âmire (XVI-XVIII. Yüzyıllar)" başlıklı teziyle doktor unvanını almıştır.

Akademik Kariyeri

Doçentlik ve Profesörlük Süreci

Doktorasını tamamladıktan sonra 2000 yılında yardımcı doçent olan Erhan Afyoncu, 2001 yılında Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'ne geçmiştir. 2008 yılında doçentlik, 2014 yılında profesörlük unvanını almıştır.

Marmara Üniversitesi'nde akademik kariyerini sürdürdüğü yıllar boyunca Tarih Bölüm Başkan Yardımcılığı, Yeniçağ Tarihi Anabilim Dalı Başkanlığı ve Sosyoloji Bölüm Başkanlığı gibi idari görevlerde bulunmuştur.

Yönetimsel Görevleri ve Rektörlüğü

2012-2015 yılları arasında Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulu Üyeliği yapmıştır. 2016 yılında Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı olarak atanıp göreve başlamıştır.

4 Ekim 2016 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Millî Savunma Üniversitesi'ne Kurucu Rektör olarak atanılmıştır ve halen bu görevini sürdürmektedir.

Bilimsel Araştırmalar ve Akademik Katkılar

Erhan Afyoncu'nun akademik araştırmaları Osmanlı tarihi, Osmanlı bürokrasisi, deprem tarihi, matbaa tarihi, savaş tarihi, aşiretler, Osmanlı tarihçileri ve tarih yazıcılığı gibi çok geniş bir alanı kapsamaktadır.

Özellikle İbrahim Müteferikka ve Sabatay Sevi üzerine yaptığı araştırmalarla tarih alanında çığır açan önemli bulgular ortaya koymuştur. Osmanlı belgeleri ve arşivleri üzerine derinlemesine araştırmalar yürüterek, Osmanlı devlet yapısının ve bürokrasisinin bilinmeyen yönlerini açığa çıkarmıştır.

Toplam 39 tez danışmanlığı yapmıştır. Akademik çalışmaları İngilizce, Almanca, Arapça, Çince, Sırpça, Makedonca, Arnavutça, Romence, Korece dilerinde yayımlanmıştır.

Eserleri ve Katkıları

Kitapları

1. Kanunî'den IV. Murad'a Tarih Kayıtları (960-1044/1553-1634) Erhan Afyoncu, Uğur Demir, Ahmet Önal. Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2023.
2. Tulumbacı Ocağı ve Gerçek Davud’a Dair Yeni Belgeler Erhan Afyoncu. Prof. Dr. Vahdettin Engin'e Armağan, Arif Kolay, Ahmet Vurgun (Ed.), Yeditepe Yayınevi, İstanbul, ss.139-158, 2022.
3. İstanbul’da Otomobilin Tarihi: Osmanlı Dönemi Erhan Afyoncu, Uğur Demir. Osmanlı İmparatorluğunda Otomobil, Erhan Afyoncu, Coşkun Yılmaz (Ed.), Turing, İstanbul, ss.123-487, 2020.
4. Osmanlı-Safevî Savaşlarına Dair Bir Kaynak: Tevârih-i Gazavât-ı Sultan Murâd-ı Sâlis Erhan Afyoncu. Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2019.
5. Savaşın Sultanları: Osmanlı Padişahlarının Meydan Muharebeleri, I-II Feridun M. Emecen, Erhan Afyoncu. Bilge Yayım ve Habercilik, İstanbul, 2018.
6. Tanzimat Öncesi Osmanlı Tarihi Araştırma Rehberi Erhan Afyoncu. Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2018.
7. Osmanlı İmparatorluğu'nda Askerî İsyanlar ve Darbeler Erhan Afyoncu, Ahmet Önal, Uğur Demir. Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2018.
8. V. İstanbul: Kültürel Mekanlar Yusuf Lüleci, Erhan Afyoncu, Füsun Terzi, Feridun Erbay, Yasin Bülbül. İstanbul Kültür Çalıştayı (11-12 Mayıs 2018) Çalıştay Kitabı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul, ss.67-73, 2018.
9. Vakıat-ı Ruzmerre Cilt: III Erhan Afyoncu. Türkiye Bilimler Akademisi, 2017.
10. Mimar Sinan ve Hassa Mimarlar Ocağı Erhan Afyoncu. Mimar Sinan ve Su, Coşkun Yılmaz (Ed.), Sultangazi Belediyesi, İstanbul, ss.82-89, 2017.
11. Giriş Erhan Afyoncu, Recep Ahıshalı, Mehmet Doğan, Mustafa Ak. Vakıat-ı Ruzmerre, Recep Ahıshalı (Ed.), Türkiye Bilimler Akademisi, Ankara, ss.17-38, 2017.
12. Turhan Sultan Erhan Afyoncu, Uğur Demir. Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2016.
13. Süleyman Şah Türbesi Erhan Afyoncu. Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2015.
14. Osmanlı Devlet Teşkilatında Defterhâne-i Âmire (XVI-XVIII. Yüzyıllar) Erhan Afyoncu. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2014.
15. Yeni Vesikalar Işığında Sabatay Sevi (ö. 1676) Erhan Afyoncu. İsmail E. Erünsal Armağanı, Hatice Aynur, Bilgin Aydın, Mustafa Birol Ülker (Ed.), Ülke Yayınları, İstanbul, ss.63-80, 2014.
16. Sahte Mesih: Osmanlı Belgeleri Işığında Dönmeliğin Kurucusu Sabatay Sevi ve Yahudiler Erhan Afyoncu. Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2013.
17. İstanbul’un Kapısı: Sultanbeyli Tarihi Vahdettin Engin, Erhan Afyoncu, Cengiz Şahin, Mehmet Mazak. Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2013.
18. Rüstem Paşa’nın Veziriazamlıktan Önceki Yılları Erhan Afyoncu. Prof. Dr. Mustafa Çetin Varlık Armağanı, KTB Yayınevi, İstanbul, ss.180-187, 2013.
19. Fransa’ya Osmanlı Tokadı Erhan Afyoncu, Ahmet Önal, Uğur Demir. Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2012.
20. Balyos Raporları ve Osmanlı Tarihi Erhan Afyoncu. Venedik Elçilerinin Raporlarına Göre Kanunî ve Pargalı İbrahim Paşa, Erhan Afyoncu (Ed.), Yeditepe Yayınevi, İstanbul, ss.11-34, 2012.
21. Mehmed Âkif Bey’in Hayatı ve Târih-i Cülûs-ı Sultân Mustafa Han-ı Sâlis Erhan Afyoncu. Târih-i Cülûs-ı Sultân Mustafa Han-ı Sâlis: Sultan Üçüncü Mustafa Tarihi, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, İstanbul, ss.9-23, 2012.
22. Reform’un Zaferi (1555-1648) Erhan Afyoncu. Ortaçağ-Yeniçağ Avrupa Tarihi, Anadolu Üniversitesi-Açıköğretim Fakültesi Yayınları, Eskişehir, ss.104-129, 2011.
23. Johann Wilhelm Zinkeisen’in Hayatı ve Eserleri Erhan Afyoncu. Johann Wilhelm Zinkeisen: Osmanlı İmparatorluğu Tarihi (1299-1453), Cilt I, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, ss.17-27, 2011.
24. Osmanlı Tarih Yazıcılığı Erhan Afyoncu. Türk Edebiyatı Tarihi I, Sait Talat Halman (Ed.), Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul, ss.557-590, 2006.
25. Osmanlı Bürokrasisinden Bir Kesit: Defterhâne-i Âmire’nin Kuruluşu ve Gelişmesi Erhan Afyoncu. Türkler-IX, Hasan Celal Güzel vd. (Ed.), Yeni Türkiye, Ankara, ss.860-864, 2002.
26. XVI. Yüzyılda Hassa Mimarları Erhan Afyoncu. Prof. Dr. İsmail Aka Armağanı, Nejdet Bilgi (Ed.), Beta Basım Yayın, İzmir, ss.208-221, 1999.

Makaleleri

1. Ibrahim Miiteferrika's-Embassy of Poland and His Unknown Ambassadorial Account Afyoncu E., Önal A. Osmanlı Araştırmaları - The Journal of Ottoman Studies, sa.48, ss.105-142, 2016 (AHCI).
2. XVI. yy'da Osmanlı Beylerbeyileri I: Temerrüd Ali Paşa Afyoncu E. Belleten, cilt.65, sa.244, ss.1007-1033, 2001 (AHCI).
3. İlk Türk Matbaasının Kurucusu Hakkında Yeni Bilgiler Afyoncu E. Belleten, cilt.65, sa.243, ss.607-626, 2001 (AHCI).
4. Talîkîzâde Mehmed Subhî'nin Hayatı Hakkında Notlar Afyoncu E. Osmanlı Araştırmaları - The Journal of Ottoman Studies, sa.21, ss.285-306, 2001 (AHCI).
5. Mukaddes Emanetlerin İstanbul’a İntikali Afyoncu E., Demir U. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, sa.40, ss.143-186, 2019 (Hakemli Dergi).
6. İbrahim Müteferrika Hakkında Önemli Bir Vesika Afyoncu E. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, sa.28, ss.51-56, 2013 (Hakemli Dergi).
7. Ayn Ali Hakkında Yeni Bilgiler Afyoncu E. Journal of Turkish Studies, sa.39, ss.95-128, 2013 (Hakemli Dergi).
8. Kalemden Kılıca Koca Râgıb Paşa’nın Osmanlı Bürokrasisinde Yükselişi Afyoncu E. Journal of Turkish Studies (Türklük Bilgisi Araştırmaları), cilt.1, ss.11-20, 2007 (Hakemli Dergi).
9. Osmanlı Müverrihlerine Dair Tevcihat Kayıtları II Afyoncu E. Belgeler, sa.30, 2005 (Hakemli Dergi).
10. İbrahim Müteferrika’nın Yeni Yayınlanan Bir Terekesi ve Ölüm Tarihi Üzerine Afyoncu E. Türklük Araştırmaları Dergisi, sa.15, 2004 (Hakemli Dergi).
11. Hazine-i Birûn Kâtibi Ahmed bin Mahmud Kimdir Afyoncu E. Journal of Turkish Studies (Türklük Bilgisi Araştırmaları), cilt.28, ss.1-8, 2004 (Hakemli Dergi).
12. Türkiye’de Tahrir Defterlerine Dayalı Olarak Hazırlanmış Çalışmalar Hakkında Bazı Görüşler Afyoncu E. Literatür, cilt.1, sa.1, ss.267-286, 2003 (Hakemli Dergi).
13. Osmanlı Siyasi Tarihinin Ana Kaynakları Kronikler Afyoncu E. Literatür, cilt.1, sa.2, ss.101-172, 2003 (Hakemli Dergi).
14. Vekayi'nüvis Tabirine Dair Afyoncu E. Türklük Araştırmaları, sa.10, ss.7-19, 2001 (Hakemli Dergi).
15. Ders Kitaplarında Osmanlı Tarihinin Dönemlere Ayrılması Meselesi Afyoncu E. Türk Kültürü İncelemeleri, sa.4, ss.112-124, 2001 (Hakemli Dergi).
16. Osmanlı Müverrihlerine Dair Tevcihat Kayıtları I Afyoncu E. Belgeler, sa.24, ss.77-155, 2000 (Hakemli Dergi).
17. Vekayi'nüvis Arpaeminizâde Mustafa Sâmî’nin Hayatı Hakkında Yeni Bilgiler Afyoncu E. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, sa.1, ss.235-242, 2000 (Hakemli Dergi).
18. XVII. yy’da Osmanlı Bürokrasisinde İki Yeni Defter: Cebe ve Derdest Defterleri Afyoncu E. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih İncelemeleri Dergisi, sa.15, 2000 (Hakemli Dergi).
19. Mustafa Safâyî’nin Hayatı Hakkında Yeni Bilgiler Afyoncu E. Journal of Turkish Studies (Türklük Bilgisi Araştırmaları), cilt.24, ss.1-7, 2000 (Hakemli Dergi).
20. Mahmud Râif Efendi ve Ailesine Dair Kayıtlar - Vesikalar Afyoncu E. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, sa.2, ss.89-100, 2000 (Hakemli Dergi).
21. Tanzimat Öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nda Bürokrasi Afyoncu E. Türkiye Günlüğü, sa.55, ss.182-190, 1999.

Kongre / Sempozyum Bildiri Kitaplarında Yer Alan Yayınları

1. Kayserili Osman Paşa’nın Bosna Valiliği (1718-1720) ve Yargılanması Afyoncu E. Uluslararası Dünden Bugüne Bosna-Hersek ve Aliya İzzetbegoviç Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 10 - 11 Mayıs 2018, ss.53-62.
2. Osmanlı Adaleti Afyoncu E. Adalet Sûrası, Ankara, Türkiye, 10 - 11 Şubat 2018, ss.36-45.
3. Esaretnâmeler ve Mehmed Necatî’nin Esaretnâmesi Afyoncu E. Uluslararası Türk Savaş Esirleri Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 14 - 15 Mart 2017, ss.13-28.
4. Mukaddes Emanetlerin Osmanlıya İntikali Afyoncu E., Demir U. Mukaddes Emanetler Işığında, İstanbul, Türkiye, 7 Mayıs - 7 Aralık 2017.
5. Az Bilinen Üsküdarlı Büyük Bir Osmanlı Tarihçisi Abdullah Üsküdarî Afyoncu E. Uluslararası IX. Üsküdar Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 11 - 13 Aralık 2016.
6. Kûtulamâre Zaferi ile İlgili Türkçe Hatıratlar Afyoncu E. 100. Yılında Uluslararası Kûtulamâre Zaferi Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 10 Mayıs 2016.
7. Süleyman Paşa’nın Osmanlı Tarihindeki Yeri Afyoncu E. Uluslararası Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu III, Kocaeli, Türkiye, 25 - 27 Mart 2016.
8. Tokat’ta Bir Voyvoda Ailesi: Katıroğulları Afyoncu E. Tokat Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 1 - 3 Kasım 2012, ss.3-8.
9. Keşap’ta Bir Mehdi ve 25 Yıllık Hikâyesi Afyoncu E. Uluslararası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 9 - 11 Ekim 2008, ss.512-516.
10. Osmanlı Döneminde İsyanlar ve Eminönü Afyoncu E., Demir U. 2. Uluslararası Eminönü Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 1 - 2 Mayıs 2007, ss.278-291.
11. Osmanlı Döneminde Törenler ve Eminönü Afyoncu E., Önal A. 2. Uluslararası Eminönü Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 15 - 17 Haziran 2007, ss.246-266.
12. 1766 İstanbul Depremi ve Toplum Yaşantısına Tesirleri Afyoncu E., Mete Z. Tarih Boyunca Anadolu’da Doğal Âfetler ve Deprem Semineri, İstanbul, Türkiye, 22 - 23 Mayıs 2000, ss.85-92.
13. Ulu Yörük (1485-1574) Afyoncu E. Anadolu’da ve Rumeli’de Yörükler ve Türkmenler Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Türkiye, 14 Mayıs 2000, ss.1-7.
14. Kayseri Sancağında Yörükler (1483-1584) Afyoncu E. II. Kayseri ve Yöresi Tarihi Sempozyumu, Kayseri, Türkiye, 16 Haziran 1998 - 17 Mayıs 2000.