Köken

Erkek sözcüğü, Eski Türkçedeki érkek biçiminden gelmektedir ve “insan ya da hayvanın eril cinsi” anlamını taşır. Bu sözcük, Eski Türkçede “üç yaşına gelmiş koç” anlamındaki érk kelimesinden +Ak ekiyle türetilmiştir. Bazı dilbilimsel görüşlere göre ise köken, ér- (“olmak, olgunlaşmak”) fiiline dayansa da bu kesin olarak doğrulanmamıştır. Ayrıca irk (“koç”) sözcüğüne küçültme eki +ek getirilmesiyle oluştuğu da düşünülmektedir. Türkçede zamanla genel bir cinsiyet belirteci hâline gelmiş ve hem biyolojik hem de toplumsal anlamlar kazanmıştır.

Kullanım Alanları

• Biyoloji: İnsan, hayvan veya bitkilerde üreme bakımından dişiyi dölleyen cinsi belirtmek için kullanılır.
• Toplum ve kültür: Cinsiyet kimliği, toplumsal roller ve aile içi konumları ifade ederken kullanılan kelimelerdendir.
• Edebiyat: Cesaret, güç, olgunluk ve sorumluluk gibi özelliklerin sembolü olarak mecazî biçimde kullanılır.
• Teknik ve zanaat: Birbirine geçen nesnelerde çıkıntılı parçayı belirtmek için “erkek” terimi kullanılır.