Erzincan Müzesi, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Erzincan il merkezinde bulunmaktadır. Müze, bölgenin zengin tarihî geçmişine ışık tutan arkeolojik ve etnografik eserlerin sergilenmesi amacıyla kurulmuştur. Müzenin koleksiyonunda, bölgedeki kazı ve yüzey araştırmaları sonucunda elde edilen çok sayıda taşınabilir kültür varlığı yer almaktadır. Özellikle Urartu, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait eserler dikkat çekicidir.

^{Erzincan Müzesi (AA)}

Altıntepe Kazı Buluntuları

Müzenin önemli koleksiyonları arasında, Erzincan-Erzurum karayolu üzerinde şehir merkezine yaklaşık 15 km uzaklıkta bulunan Altıntepe kazı alanından çıkarılan eserler yer almaktadır. Bu alan, Urartu uygarlığının günümüze kadar en sağlam ulaşabilmiş şehirlerinden biridir. 1959 yılında başlayan kazılarda iç içe iki surla korunan tapınak-saray kompleksi, açık hava tapınağı, sütunlu kabul salonu, mezarlar ve depo binası gibi mimari kalıntılar ile birlikte fildişi objeler, madeni eşyalar, miğfer ve kalkanlar, çivi yazılı tunç eşyalar, seramikler ve duvar resimleri gün yüzüne çıkarılmıştır. Altıntepe buluntuları arasında tanrı, insan ve hayvan figürleri Urartu sanatının karakteristik özelliklerini yansıtır.

Ortaçağ Seramikleri

2010 yılında Erzincan merkeze bağlı Kavakyolu beldesi, Hamidiye Mahallesi’nde gerçekleştirilen bir kanalizasyon kazısı sırasında büyük bir küp içerisine yerleştirilmiş 28 adet Ortaçağ seramiği bulunmuştur. Söz konusu eserler, Erzincan Müzesi envanterine dâhil edilerek sergilenmeye başlanmıştır. Seramiklerin 24’ü sgrafitto, 4’ü ise tek renk sırlı örneklerden oluşmaktadır. Bu seramikler arasında kâse, tabak ve testi formları yer almaktadır.

Seramiklerin kırmızı hamurlu ve ince taneli yapıda olduğu; astarlarının genellikle krem renginde, bezemelerinin ise şeffaf renksiz sırla kaplandığı belirlenmiştir. Bezemelerde çiçek motifleri, yıldızlar, tomurcuklar, helezonlar, geometrik desenler ve figürlü süslemeler kullanılmıştır. Sgrafitto tekniğiyle süslenmiş örneklerin bazıları Anadolu'daki Tokat, Erzurum, Hasankeyf, Diyarbakır ve Ahlat gibi merkezlerde bulunan örneklerle benzerlik göstermektedir. Ayrıca bu örnekler, 12.–13. yüzyıllarda İran’da üretilen seramiklerle ve Haçlı Seramiği olarak da bilinen Port Symeon grubu ile benzer özellikler taşımaktadır.

Bu seramiklerin bir küp içerisinde istiflenmiş şekilde bulunması, Ortaçağ’da seramiklerin taşınması ve saklanmasıyla ilgili uygulamalar hakkında bilgi sunmaktadır. Alanda herhangi bir yapı kalıntısına rastlanmamış olmakla birlikte, küpün bir ev, han veya kervansaray gibi bir yapıya ait olabileceği düşünülmektedir. Seramiklerin bulunduğu alanın tarihi kervan yollarına yakınlığı, bu eserlerin ticaret amacıyla taşınmakta olduğu ihtimalini de gündeme getirmektedir.

^{Ortaçağ Seramikleri (AA)}

Bizans Sikkeleri Koleksiyonu

Erzincan Müzesi koleksiyonunda Bizans dönemine ait 27 adet sikke yer almaktadır. Bu sikkeler 2009–2014 yılları arasında mahkeme yoluyla, satın alma ve müsadere yoluyla müzeye kazandırılmıştır. En erken örnek I. Justinus (518–527), en geç örnek ise X. Konstantinus (1059–1067) dönemine aittir. Müze envanterindeki sikkelerin büyük bölümü bakırdan, biri ise altından (solidus) üretilmiştir. Sikkelerin basım yerleri arasında Konstantinopolis, Antiokhia ve Nikomedia darphaneleri bulunmaktadır.

Müzede bulunan Bizans sikkelerinde imparatorlar genellikle cepheden, miğferli ya da taçlı, ellerinde mappa, haçlı küre, asa veya İncil gibi sembollerle resmedilmiştir. Birçoğunda İsa figürüne yer verilmiş, bu figürler tunik ve himation giymiş, takdis pozisyonunda, nimbuslu ve sol elinde İncil tutar biçimde tasvir edilmiştir. Sikkelerin arka yüzlerinde haç motifleri, İsa’ya övgü ifadeleri ve dönemin unvanları yer almaktadır. Erzincan Müzesi'ndeki bu Bizans sikkeleri, kuzeydoğu Anadolu’daki sikke dolaşımının anlaşılması bakımından Erzurum, Malatya, Refahiye, Mardin ve Giresun müzelerindeki örneklerle karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.

Erzincan Müzesi, Urartu'dan Bizans’a ve Ortaçağ Anadolu’suna uzanan geniş bir tarihsel yelpazede bölge arkeolojisinin önemli verilerini barındırmaktadır. Altıntepe kazıları, Ortaçağ seramikleri ve Bizans sikkeleri koleksiyonları müzenin öne çıkan bölümlerini oluşturmaktadır. Bu eserler, yalnızca sanat ve estetik bağlamında değil, aynı zamanda ticaret, kültürel etkileşim ve yerel tarih açısından da bilimsel değer taşımaktadır.