Erzurum Ayva Yahnisi, kabuğu soyulmadan doğranan ayvaların kavrulmuş et, beyaz şeker ve kuru üzüm ile pişirilmesiyle hazırlanan, tatlı ve tuzlunun uyumunu yansıtan geleneksel bir ana yemektir. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Mahreç İşareti” ile tescillenen bu yemek, Erzurum mutfağına özgü geleneksel lezzetlerden biridir. Genellikle bayram, düğün ve özel davet sofralarında tercih edilen bu yemek, yöresel kültürde önemli bir yere sahiptir.
Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Erzurum Ayva Yahnisi (veya Erzurum Ayva Kalyesi), dana kuşbaşı etin kavrularak ayva, çekirdeksiz beyaz kuru üzüm ve beyaz şeker ile pişirilmesiyle elde edilen, tatlı ve aromatik bir yemek türüdür. Ürünün en belirgin özelliği, ayvaların kabuğu soyulmadan kullanılması ve tatlandırıcı olarak yalnızca beyaz şeker değil, kuru üzümün de tercih edilmesidir.
Görünüm: Parlak sarımtırak renk tonlarına sahip, parçalanmamış ayva dilimleri ve bütün çekirdeksiz üzümlerle zenginleştirilmiş bir tabak görünümündedir.
Tat ve Aroma: Ayvanın ekşimsi tazeliği, kuru üzümün tatlılığı ve etin lezzetiyle birleşerek hafif karamelize bir aromatik yapı sunar.
Ayırt Edici Özellikler: Kabuğu soyulmadan kullanılan ayvalar, tatlı karakterli üzüm ve şeker birlikteliği ile kavrulmuş etin uyumu, Erzurum Ayva Yahnisini benzer yemeklerden ayıran temel unsurlardır. Özellikle Erzurum’un yöresel davet ve bayram sofralarında özel yer edinmiş olması, ürünü gastronomik olarak da öne çıkarır.
Erzurum Ayva Yahnisi (KUDAKA)
Üretim Metodu
4 kişilik Erzurum Ayva Yahnisi için malzemeler:
- 3–4 adet ayva
- 150 g dana kuşbaşı et
- 35 g beyaz toz şeker
- 200 g çekirdeksiz beyaz kuru üzüm
- 25 g tereyağı
- 240 ml içme suyu
Hazırlık Aşamaları:
- Ayvaların çekirdekleri temizlenir ve kabukları soyulmadan her biri dört eşit parçaya ayrılır.
- Et, yağ kullanılmadan yaklaşık 45 dakika kısık ateşte kavrulur.
- Etin üzerine ayvalar ve tereyağı ilave edilerek 45 dakika daha pişirilir.
- Ardından şeker ve sıcak su eklenir; 10 dakika daha pişirilir.
- Ayvalar yumuşadıktan sonra üzümler eklenerek 5 dakika daha kaynatılır.
- Erzurum Ayva Yahnisi sıcak olarak servis edilir
Coğrafi Sınır ve Denetim
Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi yalnızca Erzurum ili sınırları içinde üretilebilir. Yemeğin hazırlanışında kullanılan malzemeler ve pişirme yöntemi, Erzurum yöresinin geleneksel bilgi birikimiyle şekillenmiş olup, ürünün bölgeyle olan ün bağını güçlendirmektedir.
