Erzurum çiriş yemeği, 18.08.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş mahreç işaretli bir üründür. 15.12.2021 tarihinde Erzurum Ticaret Borsasının başvurusuyla koruma altına alınmıştır. Bu yemek, Erzurum ilinin mutfak kültürüyle köklü bir geçmişe sahiptir ve coğrafi sınırıyla ün bağı kazanmıştır.

Ürün Özellikleri

Erzurum çiriş yemeği, ana bileşen olarak çiriş otu (Asphodelus aestivus L) ile birlikte bulgur, kuru soğan, pul biber ve tuz kullanılarak hazırlanan bir yemektir. Yemeğin üretiminde çiriş otunun toprağın üzerinde kalan kısımları kullanılır. İsteğe bağlı olarak et veya kavurma ilavesiyle de üretilebilmektedir.

Üretim Metodu

Yemeğin üretiminde Erzurum il sınırları içinde yetişen çiriş otları kullanılır. Üretim, etli veya etsiz olarak iki farklı yöntemle gerçekleştirilebilir.

• Etli Üretim: (6 kişilik tarif esas alınmıştır) 100 g kavurma veya parça et, 15 g tereyağı ve 45 ml sıvıyağ ile kavrulur. 1 adet doğranmış soğan eklenerek pembeleşinceye kadar işleme devam edilir. 40 g domates salçası (veya mevsiminde 2 domates) ilave edilir. 500 g doğranmış çiriş otu eklenip 2-3 dakika sotelenir. 500 ml sıcak su, 15 g tuz ve 3 g pul biber katılır. Çirişler piştikten sonra 35 g bulgur eklenir ve bulgurlar yumuşayana dek pişirilir. Sıcak servis yapılır.
• Etsiz Üretim: (4 kişilik tarif esas alınmıştır) 30 ml zeytinyağı ısıtılır ve 1 adet yemeklik doğranmış soğan kavrulur. 10 g domates salçası eklenir. İri doğranmış 500 g çiriş otu, 25 g bulgur ve 10 g tuz ilave edilir. Üzerini kaplayacak kadar (yaklaşık 300 ml) sıcak su eklenir ve tencerenin kapağı kapatılır. Bulgurlar yumuşadıktan sonra 2 g karabiber eklenir, karıştırılır ve ocaktan alınır. Servis edilmeden önce 10-15 dakika dinlendirilir.

Coğrafi Sınır

Erzurum çiriş yemeğinin coğrafi sınırı, Erzurum ilinin idari sınırları olarak belirlenmiştir. Ürünün yerel bilinirliği ve özellikleri nedeniyle, tüm üretim aşamalarının bu sınırlar içinde yapılması zorunludur.

Denetim

Ürünün denetimi, tescil ettiren Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda yürütülür. Denetim mercii; Erzurum Ticaret Borsası, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi ve Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nden katılan birer uzman olmak üzere toplam üç kişiden oluşur.

Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak yapılır; ayrıca şikâyet veya ihtiyaç durumlarında da gerçekleştirilir. Bu denetimlerde, kullanılan bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna bağlılık ve ürün adının, logosunun ve mahreç işareti ambleminin doğru kullanımı kontrol edilir. Denetim mercii, süreç sırasında dışarıdan uzman veya kuruluşlardan hizmet alabilir.