Erzurum çortutu pancarı, 27.12.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 987 tescil numarası ile mahreç işareti olarak tescillenmiş bir yemektir. Erzurum Ticaret Borsası tarafından başvurusu yapılan ürün, Erzurum mutfağına ait olup coğrafi sınırla ün bağına sahiptir.
Ürün Özellikleri
Erzurum çortutu pancarı, ana bileşeni çortutu olan bir yemektir. Çortutu, şalgam bitkisinin (Brassica napobrassica) yumrularından elde edilen turşuya verilen addır. Yemek, bu turşunun dana eti (kemikli et, parça et, pöç veya kavurma), tereyağı, domates salçası, soğan, pilavlık bulgur ve pul biber ile pişirilmesiyle hazırlanır. Üretimi ustalık becerisi gerektiren bu yemek, Erzurum mutfağında eskiye dayanan bir geçmişe sahiptir.
Üretim Metodu
Üretim süreci, çortutu turşusunun hazırlanması ve yemeğin pişirilmesi olmak üzere iki temel aşamadan oluşur.
Çortutunun Hazırlanışı
- Şalgamlar önce daire şeklinde dilimlenir, ardından parmak kalınlığında kesilir.
- Kaya tuzu ile harmanlanarak bir gece bekletilir ve sonrasında sudan geçirilir.
- Turşu kaplarına alınan şalgamların üzerine tuz ve su eklenir.
- Şalgamların su yüzeyinde kalmaması için ağırlık konulur ve kapların ağzı kapatılır.
- Oda sıcaklığında 15 gün bekletilerek turşu kullanıma hazır hale getirilir.
Erzurum Çortutu Pancarı Yemeğinin Yapılışı
- Yemekte dana eti kullanılacaksa (kemikli, parça veya pöç) düdüklü tencerede yaklaşık 45 dakika haşlanır. Kavurma kullanılıyorsa bu aşama atlanır.
- Ayrı bir tencerede doğranmış soğan tereyağında kavrulur, salça eklenir ve karıştırılır.
- Haşlanan et veya kavurma tencereye ilave edilir.
- Hazır olan çortutu, 10 dakika suda dinlendirildikten sonra süzülerek yemeğe eklenir.
- Pilavlık bulgur ve pul biber de eklendikten sonra kısık ateşte 30 dakika pişirilir.
- Pişen yemek, servis edilmeden önce 30 dakika dinlendirilir.
Coğrafi Sınır ve Denetim
Denetim işlemleri, Erzurum Ticaret Borsası koordinasyonunda yürütülür. Denetim mercii, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Erzurum Ticaret Borsası'ndan birer uzmanın katılımıyla oluşan üç kişilik bir ekipten meydana gelir. Denetimler düzenli olarak yılda bir kez yapılır; ayrıca gerekli görülen hallerde veya şikâyet üzerine her zaman yapılabilir. Denetimlerde, üretimde kullanılan bileşenlerin ve miktarlarının uygunluğu, üretim yöntemleri ve "Erzurum Çortutu Pancarı" logosu ile mahreç işareti ambleminin kullanımı kontrol edilir.
