Erzurum Demir Tatlısı, özel kalıplarla şekillendirilen, un, yumurta ve yoğurt bazlı hamurun kızgın yağda pişirilmesiyle elde edilen geleneksel bir tatlıdır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Mahreç İşareti” ile tescillenmiş olan bu ürün, Erzurum mutfağının özgün tatlıları arasında yer almaktadır.
Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Erzurum Demir Tatlısı, hamurun özel desenli metal kalıplar kullanılarak sıcak yağda şekillendirilmesiyle hazırlanır. Kalıp, önce yağda ısıtılır, ardından hamura batırılarak üzerindeki hamurla birlikte tekrar yağda kızartılır. Tatlı, pişirme sonrasında sıcak şerbete batırılarak ya da pudra şekeri ile servis edilir.
Görünüm: Yıldız, çiçek ve geometrik desenlere sahip ince hamur plakaları şeklindedir. Altın sarısı renkte, hafif çıtır dokuludur.
Tat ve Aroma: Hafif tatlı, şerbetli ya da pudra şekeri ile sunulan yumuşak iç dokuya sahip, dışı hafif gevrek bir lezzettir.
Ayırt Edici Özellikler: Bu tatlıyı benzerlerinden ayıran temel unsur, şekil verme işleminin özel Erzurum demir kalıplarıyla yapılmasıdır. Bu kalıplar yöredeki ustalar tarafından el işçiliğiyle hazırlanmakta ve çeşitli desenlerde üretilebilmektedir. Ayrıca tatlının kalıptan ayrılma süresi, ustalık gerektiren bir aşamadır ve ürünün kalitesini doğrudan etkiler.
Erzurum Demir Tatlısı (KUDAKA)
Üretim Metodu
Hamur İçin Malzemeler:
- 1 su bardağı yoğurt
- ½ su bardağı su
- 3 adet yumurta
- 1 tutam tuz
- Aldığı kadar un
Kızartma ve Şerbet İçin:
- ½ litre sıvı yağ
- Özel desenli demir kalıp
- 2 su bardağı şeker
- 2 su bardağı su
- Birkaç damla limon suyu
Yapılışı:
- Yoğurt, su, yumurta ve tuz çırpılır; akışkan kıvamlı hamur elde edilir.
- Yağ kızdırılır ve demir kalıp birkaç kez yağa batırılarak ısıtılır.
- Sıcak kalıp hamura batırılıp tekrar yağa daldırılır; hamur kalıptan ayrılınca pişirme tamamlanır.
- Kızaran tatlılar sıcak şerbete atılır veya pudra şekeri ile servis edilir .
Coğrafi Sınır ve Denetim
Erzurum Demir Tatlısı yalnızca Erzurum ili ve bağlı ilçelerinde üretilebilir. Ürün, Erzurum'un geleneksel mutfak kültüründe derin bir geçmişe sahiptir ve Erzurum yöresine ait özel kalıplarla şekillendirilmesiyle bu bölgeye özgü nitelik kazanır.
