Muammer Çelik tarafından kaleme alınan ve Dergâh Yayınları'nın Erzurum Kitaplığı serisi kapsamında yayımlanan Erzurum Kitabı, Erzurum şehrinin tarihî, coğrafi, kültürel ve sosyal yapısını inceleyen bir monografidir. İlk baskısı Ekim 1997'de yapılan eser, 453 sayfadan oluşmakta olup Nisan 2018 itibarıyla üçüncü baskısını yapmıştır.

İçerik ve Tematik Yapı

Erzurum Kitabı, Erzurum şehrinin geçmişine ve güncel durumuna dair geniş kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Kitapta şehrin tarihi gelişimi, coğrafi özellikleri, demografik yapısı, ekonomik faaliyetleri, sosyal yaşamı, halk kültürü, geleneksel mimarisi ve yetiştirdiği önemli şahsiyetler gibi farklı alanlara yer verilmiştir. Eser, bu yönüyle Erzurum'un çok yönlü kimliğini ve yerel özelliklerini belgelemeyi amaçlamaktadır.

Kitapta ayrıca Erzurum hakkında yazılmış çeşitli metinlerden derlenen bir güldeste (seçme yazılar ve metinler) bölümü bulunmaktadır. Bu bölüm, Erzurum’un edebiyat ve kültür hayatındaki yansımalarına dair örnekler içermektedir.

Yazar, çalışmasında Erzurum’u yalnızca coğrafi bir yerleşim alanı olarak değil, aynı zamanda tarihî ve kültürel miras açısından incelenmesi gereken bir şehir olarak ele almaktadır. Eserde sunulan veriler, Erzurum’un geçmişten günümüze geçirdiği dönüşümleri ve mevcut yapısını anlamaya yönelik bilgi temelli bir içerik sunar.

Dil ve Üslup

Erzurum Kitabı, açıklayıcı ve bilgi temelli bir dil ile kaleme alınmıştır. Eserde akademik yaklaşım ile yerel bilgi bir araya getirilmiş; dil sade, anlaşılır ve öğretici niteliktedir. Kitap, hem akademik çevreler hem de Erzurum'a ilgi duyan okuyucular için kaynak niteliği taşımaktadır. Anlatımda öznel yargılardan ve duygusal ifadelerden kaçınılmış, şehirle ilgili bilgiler belgeler ve yerel kaynaklar çerçevesinde sunulmuştur.