logologo
Ai badge logo

Bu madde yapay zeka desteği ile üretilmiştir.

Fizyokratlar

fav gif
Kaydet
viki star outline

Fizyokratlar, 18. yüzyılın ortalarında Fransa'da ortaya çıkan ve iktisat tarihinde önemli bir yere sahip olan bir düşünce okuludur. Bu okulun kurucusu, aynı zamanda bir doktor olan François Quesnay’dir. "Fizyokrasi" kelimesi, Yunanca kökenli olup "doğanın yönetimi" anlamına gelir. Fizyokratlara göre ekonomi, doğanın yasalarına uygun olarak işlemesi gereken bir düzendir.


Görsel yapay zeka desteğiyle oluşturulmuştur.

Fizyokratların Temel Görüşleri

  1. Tarımın Tek Üretici Sektör Olduğu Görüşü: Fizyokratlar, milli gelirin kaynağının sadece tarım olduğunu savunmuşlardır. Tarım dışındaki sektörleri (sanayi, ticaret vb.) üretken değil, sadece dönüştürücü olarak görmüşlerdir. Bu nedenle tarım dışındaki faaliyetleri “kısır” sektörler olarak tanımlamışlardır.
  2. Doğal Düzen ve Serbest Piyasa İlkesi: Fizyokratlar, ekonomik yaşamın doğanın kurallarına göre işlemesi gerektiğini savunurlar. Devletin ekonomiye müdahalesine karşı çıkarlar. Bu nedenle “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler” (laissez faire, laissez passer) anlayışını benimsemişlerdir. Serbest piyasa ekonomisinin ilk savunucuları arasında yer alırlar.
  3. Ekonomik Döngü Modeli – Ekonomik Tablo: François Quesnay, tarihteki ilk sistematik ekonomik model olarak kabul edilen "Tableau Économique" (Ekonomik Tablo) adlı diyagramı geliştirmiştir. Bu model, üretici sınıflar, mülk sahipleri ve kısır sınıflar arasındaki gelir ve harcama akımlarını göstermektedir. Böylece ekonomideki döngüsel yapının temellerini atmıştır.

Önde Gelen Fizyokratlar

  1. François Quesnay:Fizyokrat hareketinin kurucusu ve en önemli temsilcisi olarak kabul edilir. Ekonomik düşüncelerinin temelinde toprağın üretkenliği ve tarım sektörü bulunmaktadır. Quesnay, ekonominin sadece tarımda değer yaratabileceğini savunmuş ve bu görüşünü "Fizyokratik Okul" olarak adlandırılan bir ekonomik akımın temelleri üzerine inşa etmiştir. Onun en ünlü eseri, "Ekonomik Tablosu" (Tableau Économique), ekonominin işleyişini gösteren ilk sistematik modeldir. Bu tablo, ekonomi içerisindeki çeşitli aktörlerin (tarımcılar, sanayiciler, tüccarlar) birbirleriyle olan ekonomik ilişkilerini açıklamaktadır. Quesnay’nin temel görüşü, devletin ekonomiye müdahalesinin minimumda tutulması gerektiği ve serbest piyasa ekonomisinin desteklenmesiydi.
  2. Anne Robert Jacques Turgot:Turgot, Fransız ekonomisti ve reformcusu olarak tanınır. O da fizyokrat hareketine yakın bir düşünürdür, ancak Quesnay’den farklı olarak ekonomik özgürlükleri savunmuş ve serbest piyasa ekonomisinin savunucusuydu. Turgot, tarımda serbest ticaretin önemini vurgulamış, zira tarımın ekonominin temelini oluşturduğuna inanıyordu. En önemli reformlarından biri, Fransa’daki ziraat vergilerinin düzenlenmesi ve üzerinden tarımın kalkınması için yapılan çalışmalardır. Turgot, aynı zamanda özelleştirmenin ve serbest ticaretin önemine de dikkat çekmiş ve devlet müdahalesinin ekonomik büyümeyi engellediğini savunmuştur. Fransa'da gümrük vergilerinin kaldırılması için çalışmış ve serbest ticaretin yolunu açmıştır.
  3. Pierre Samuel du Pont de Nemours:Pierre Samuel du Pont de Nemours, Fransız ekonomisti ve sanayicidir. Fizyokrat okulunun önemli isimlerinden biri olarak, özellikle ekonomik özgürlükler ve serbest ticaretin savunucusudur. Quesnay ve Turgot gibi, du Pont da devlet müdahalesinin ekonomiyi bozan bir etkisi olduğunu savunmuştur. Aynı zamanda, sanayi üretiminin ekonominin gelişimi açısından önemli olduğunu vurgulamıştır. Du Pont de Nemours, tarımın ekonomik özgürlüğünü savunsa da, aynı zamanda sanayi devriminin faydalarını da benimsemiş ve daha geniş bir ekonomik perspektife sahip olmuştur. Fransa'da ekonominin modernleşmesinde önemli bir etkiye sahip olmuştur.
  4. Bu isimler, özellikle tarım politikaları, vergi reformları ve ekonomik özgürlükler üzerine çalışmalarıyla dönemin ekonomi politikalarını etkilemişlerdir.

Fizyokratların Ekonomik Düşünceye Katkıları

  • Ekonomi biliminin sistematik bir yapıya kavuşmasına öncülük etmişlerdir.
  • Üretim ve gelir dağılımı konularını ilk defa sınıf temelli olarak ele almışlardır.
  • Klasik iktisatçılara (özellikle Adam Smith’e) ilham kaynağı olmuşlardır.
  • Serbest piyasa anlayışının temelini atmışlardır.
  • Ekonomik akımların analizinde döngüsel düşünceyi geliştirmişlerdir.


Kaynakça

Eren, L. Gizem. “Tarımsal Kapitalizm: Fizyokrasi.” Atılım Sosyal Bilimler Dergisi 5, no. 2 (2015): 6–23.

Güngör, Kamil. “İktisadın Tarihine Kısa Bir Bakış ve Merkantilizmden Günümüze İktisadi Düşünceler.” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, no. 41 (2006).

Pıçak, Murat, Sema Yılmaz Genç, and Hamza Kadah. “İktisat Metodolojisinin Evriminde Fizyokratların Rolü.” In International Congress of Management, Economy and Policy 2019 Spring Proceedings Book, 142. April 2019.

Quesnay, François. Tableau Économique. In The Roots of Logistics, 127–132. Berlin, Heidelberg: Springer, 2012.

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme

Yazar Bilgileri

Avatar
Ana YazarMelike Saraç5 Nisan 2025 19:26

Etiketler

KÜRE'ye Sor