Gandhi, 1982 yılında yayımlanan, Hindistan'ın bağımsızlık mücadelesinin öncüsü olan Mahatma Gandhi'nin yaşamını konu alan biyografik bir sinema filmidir. Richard Attenborough’un yönetmenliğinde çekilen yapım, Gandhi’nin sivil itaatsizlik, şiddetsiz direniş ve kolonyal karşıtı mücadele yöntemlerini tarihsel bir çerçevede ele almaktadır. Başrolünü Ben Kingsley’in üstlendiği film, yalnızca Hindistan tarihi için değil, 20. yüzyıl dünya siyaseti açısından da önemli bir figürün sinematik anlatımıdır. Film, tarihsel kaynaklara dayalı kurgusu ve dönemin ruhunu yansıtan yapım tasarımıyla uluslararası takdir kazanmıştır.
Yapım Süreci
Film, uzun yıllar süren ön hazırlık döneminden sonra Hindistan’da ve İngiltere'de çekilmiştir. Yönetmen Richard Attenborough, Gandhi'nin hayatını beyaz perdeye aktarma fikrini 1960’larda ortaya koymuş ve 20 yılı aşkın bir sürede projeyi tamamlamıştır. Film, Hindistan hükûmeti tarafından da desteklenmiş; özellikle kalabalık sahnelerin çekimlerinde binlerce figüran kullanılmıştır. Yapımda Gandhi’nin hayatındaki dönüm noktalarına, Güney Afrika'daki hukuk mücadelesinden Hindistan'daki tuz yürüyüşüne kadar pek çok tarihî olaya yer verilmiştir.
Konusu
Film, 1948 yılında Mahatma Gandhi’nin suikasta uğrayarak hayatını kaybetmesiyle başlar ve ardından kronolojik bir anlatımla Gandhi’nin yaşam öyküsüne dönüş yapılır. 1893 yılında Güney Afrika’ya gidişi, orada yaşadığı ırkçılıkla mücadele süreci ve ardından Hindistan'a dönerek İngiliz sömürgeciliğine karşı barışçıl direnişi organize etmesi ele alınır. Gandhi'nin liderliğinde gerçekleştirilen sivil itaatsizlik eylemleri, Hindistan Ulusal Kongresi'nin politikaları, Hindu-Müslüman ilişkileri ve bağımsızlık sonrası yaşanan toplumsal çatışmalar dramatik bir çerçevede aktarılır.
Ghandi Fragmanı (Rotten tomatoes classic trailers)
Oyuncu Kadrosu
- Ben Kingsley – Mohandas Karamchand Gandhi
- Rohini Hattangadi – Kasturba Gandhi
- Candice Bergen – Margaret Bourke-White
- Edward Fox – General Dyer
- Martin Sheen – Walker
- John Gielgud – Lord Irwin
- Trevor Howard – Yargıç Broomfield
- Ian Charleson – Charlie Andrews
- Alyque Padamsee – Muhammad Ali Jinnah
- Roshan Seth – Jawaharlal Nehru
Tematik Yapı
Gandhi, bireysel bir biyografiden öte, bir ideolojinin sinema aracılığıyla anlatımı olarak değerlendirilir. Filmde en çok vurgulanan tema, şiddetsizlik (ahimsa) ilkesidir. Gandhi’nin pasif direnişi, politik söylemlerle değil, ahlaki üstünlük ve halk desteğiyle bir özgürlük hareketine dönüşür. Kolonyalizm karşıtı duruş, dinler arası hoşgörü, etnik çatışmalar ve emperyal güce karşı etik savunma, filmin merkezinde yer alan başlıca temalardır.
Ödüller
Gandhi, 1983 yılında düzenlenen 55. Akademi Ödülleri'nde büyük başarı elde etmiştir:
- En İyi Film – Richard Attenborough
- En İyi Yönetmen – Richard Attenborough
- En İyi Erkek Oyuncu – Ben Kingsley
- En İyi Kurgu – John Bloom
- En İyi Görüntü Yönetimi – Billy Williams, Ronnie Taylor
- En İyi Sanat Yönetimi – Stuart Craig
- En İyi Kostüm Tasarımı – Bhanu Athaiya
- En İyi Özgün Senaryo – John Briley
Ayrıca film, Altın Küre Ödülleri, BAFTA ve César Ödülleri dahil olmak üzere birçok uluslararası festivalde de ödüller kazanmıştır.
Önemi
Gandhi filmi, bir liderin biyografisinden ziyade, barışçıl direniş felsefesinin ve ahlaki politik duruşun sinema yoluyla aktarımıdır. Yalnızca Hindistan tarihinde değil, dünya tarihinde de yankı uyandırmış bir karakterin sinematografik yansıması olarak dikkat çekmektedir. Aynı zamanda sinema tarihinde en kapsamlı biyografik filmlerden biri kabul edilen yapım, politik sinema filmine örnektir.
