Gaziantep erik tavası, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Gaziantep iline özgü, mevsimsel ve mahreç işaretiyle koruma altına alınmış geleneksel bir yemektir. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 30 Nisan 2021 tarihinde tescillenmiş ve “mahreç işareti” türünde coğrafi işaret olarak kayıtlara geçmiştir. Tescil işlemi Gaziantep’i Geliştirme Vakfı tarafından gerçekleştirilmiştir.

Özellikleri

Gaziantep erik tavası; kuşbaşı et veya zırh kıyması, salça ve can eriği (Prunus cerasifera Ehrh.) kullanılarak hazırlanan, yuvarlak tepside fırında ya da tencerede pişirilen bir yemektir. Yemeğin karakteristik lezzeti, iri ve sert yapılı can eriğin ekşi tadından kaynaklanır. Bu özellik, yemeğe hafif mayhoş bir aroma kazandırır. Üretimi genellikle can eriğinin hasat edildiği ilkbahar aylarında yoğunlaşır.

Yörede lokmalar hâlinde tüketilen Gaziantep erik tavası, coğrafi işaretli Antep tırnaklı pidesi veya lavaş ekmeğiyle servis edilir. Bazı sunumlarda yanında pirinç pilavı da yer alabilir.

Üretim Metodu

Yemeğin hazırlanmasında tercihen mevsimsel taze baş sarımsak kullanılır; ancak kuru baş sarımsak da kabul edilir. Temel malzemeler arasında can erik (1,5 kg), kuşbaşı et veya orta yağlı zırh kıyması (0,5 kg), soğan, sarımsak, domates ve biber salçaları, şeker, karabiber, sadeyağ/tereyağı/zeytinyağı ve tuz yer alır.

İki temel pişirme yöntemi uygulanır:

• Fırında Pişirme: Et yağda mühürlenir, soğanla kavrulur, salçalar eklenerek pişirilir. Karışım tepsiye alınır; üzerine erik, sarımsak, şeker ve baharatlar eklenir. Tepsinin üzeri kapatılarak 180 °C fırında 30–40 dakika pişirilir. Son 10 dakikada üzeri açılır.
• Tencerede Pişirme: Et mühürlenip soğanla kavrulur, salçalarla pişirilir. Ardından erik ve diğer malzemeler eklenir. Eriklerin bütünlüğü korunarak 10–15 dakika daha pişirilir.

Coğrafi Sınır ve Üretim Bağı

Gaziantep erik tavasının üretimi, Gaziantep ili sınırları içinde gerçekleşmelidir. Üretim süreci, bölgeye özgü ustalık becerisi gerektirir ve bu nedenle ürün ile coğrafi sınır arasında ün bağı bulunur.

Denetim Süreci

Ürünün üretimi ve işaret kullanımı, Gaziantep’i Geliştirme Vakfı koordinasyonunda Gaziantep İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Gaziantep Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği ve Gaziantep Üniversitesi Gastronomi Bölümü temsilcilerinden oluşan en az dört kişilik uzman bir mercii tarafından denetlenir. Denetimler yılda bir kez ilkbaharda düzenli olarak yapılır; ayrıca şikâyet veya ihtiyaç hâlinde her zaman gerçekleştirilebilir.

Denetimlerde malzeme uygunluğu, üretim metodu ve servis biçimi ile mahreç işareti ambleminin doğru kullanımı kontrol edilir. Tescil ettiren kurum, hukuki süreçlerin yürütülmesinden sorumludur.