Gaziantep sebzeli peynirli böreği, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında mahreç işaretiyle tescillenmiş, Gaziantep iline özgü bir fırıncılık ürünü olup, peynir ve çeşitli sebzelerin harmanlandığı geleneksel bir börektir. 06 Ağustos 2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilen ürün, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından başvurusu yapılan ve coğrafi sınırı Gaziantep iliyle belirlenen bir kültürel miras öğesidir.

Tanım ve Ayırt Edici Özellikler

Gaziantep sebzeli peynirli böreği, Gaziantep mutfağının bilinen börek çeşitlerinden biridir. Üretiminde kullanılan peynir, tercihen Gaziantep ilinde tuz kullanılmadan üretilmiş yarım ya da tam yağlı peynir türüdür. İç harcında sarımsak, maydanoz, kırmızı pul biber ve isteğe bağlı olarak tarhun yaprağı, taze soğan ve yumurta yer alır. Tarhun bitkisi, halk arasında “tarhın” olarak bilinen, karakteristik tadı ve kokusuyla ayırt edici bir bileşendir.

Hamurunda buğday unu, su, tuz ve yaş ekmek mayası kullanılır. Hazırlanan hamur, “bulamaç” adı verilen özel bir karışımla şekillendirilir. Bulamaç; yaş ekmek mayası, su ve beyaz toz şekerin karıştırılmasıyla elde edilir ve ekşimeyi önlemek amacıyla soğuk tutulur.

Hazırlanışı

İç harç, peynirin doğranması veya rendelenmesiyle başlar. Sarımsak, maydanoz ve diğer sebzeler ince doğranarak peynirle karıştırılır. Yumurtalı iç harç, üstü açık böreklerde; yumurtasız harç ise kapalı böreklerde kullanılır. Hamur, yuvarlatılıp dairesel biçimde açılır, bulamaç sürülerek parmak uçlarıyla şekil verilir. İç harç yerleştirildikten sonra hamur kenarları kapatılır ve börekler fırında 10–15 dakika pişirilir. Kapalı börekler pişme sonrası yarım ay formunu alır.

Coğrafi Sınır ve Üretim Koşulları

Ürünün tüm üretim aşamaları Gaziantep ili sınırları içinde gerçekleştirilmelidir. Gaziantep sebzeli peynirli böreği, bölgenin kültürel birikimiyle şekillenmiş ve ustalık gerektiren bir üretim sürecine sahiptir. Bu bağlamda ürün, yalnızca coğrafi sınır içinde üretildiğinde tescilli niteliğini korur.

Denetim Mekanizması

Denetimler, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi koordinasyonunda; Gaziantep İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Gaziantep Esnaf ve Sanatkârları Odaları Birliği temsilcilerinden oluşan en az üç kişilik bir mercii tarafından yürütülür. Denetimler yılda en az bir kez yapılır; gerektiğinde veya şikâyet üzerine ek denetimler gerçekleştirilebilir. Denetimlerde ürünün bileşenleri, üretim metodu ve işaret kullanım biçimi kontrol edilir. Uygunsuzluklar ilgili kişi veya kuruluşa bildirilir ve gerekli tedbirler alınır.