Gelidonya Feneri, Türkiye'nin güney sahilinde, Antalya ilinin Kumluca ilçesi sınırlarında, Mavikent Mahallesi yakınlarındaki Taşlık Burnu üzerinde yer almaktadır. Akdeniz’e hâkim bir noktada, deniz seviyesinden 227 metre yükseklikte konumlanmıştır. Türkiye kıyılarındaki deniz fenerleri arasında en yüksek rakıma sahip olanıdır. Fener, denizden yaklaşık 3 kilometre içerde, sivri kayalıklar üzerinde inşa edilmiştir. Beydağları Sahil Milli Parkı sınırları içinde kalan yapı, koruma altındadır.

^{Gelidonya Feneri (TC.Kültür ve Turizm Bakanlığı)}

Tarihçe ve Yapısal Özellikler

Fenerin inşaatına 1934 yılında başlanmış ve 1936 yılında faaliyete geçmiştir. Yapının inşa edildiği dönemde aydınlatma gazyağı ile sağlanmaktaydı. Elektrik altyapısının ulaşmadığı bölgede yer aldığından, fener uzun yıllar elle kurulup çalıştırılmıştır. 2017 yılında güneş enerjisiyle çalışan sistem kurulmuş ve 220V elektrikle otomatik çalışma sağlanmıştır. Fener, Gelidonya Burnu, Taşlık Burnu ve Kırlangıç Burnu gibi geniş bir deniz alanına yönlendirme hizmeti vermektedir. Fener binası ve ona bağlı lojman, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından ulusal miras statüsünde koruma altındadır.

^{Gelidonya Feneri (Anadolu Ajansı)}

Ulaşım ve Çevresel Koşullar

Gelidonya Feneri'ne kara yoluyla doğrudan ulaşım mümkün değildir. Ziyaretçiler Karaöz yerleşiminden başlayan ve Likya Yolu’nun bir parçası olan patika yolu kullanarak bölgeye ulaşmaktadır. Bu patika, orman içinden geçerek Taşlık Burnu’na ulaşır. Yürüyüş güzergâhı, Akdeniz manzaraları eşliğinde Adrasan yönüne devam eder. Bölge, tipik Akdeniz bitki örtüsüne sahiptir. Ziyaretçiler yürüyüş sırasında nergis, kekik, adaçayı ve defne yaprağı gibi bitkileri toplayabilmektedir.

Doğa ve Turizm

Gelidonya Feneri, Likya Yolu üzerindeki önemli duraklardan biridir. Bu bölge, dağ ve doğa yürüyüşleri yapan ziyaretçilerin sıkça uğradığı bir noktadır. Doğa fotoğrafçılığı açısından ilgi çekici manzaralara sahiptir. Bölgeye gelen ziyaretçiler, çadır kurarak kamp yapabilmektedir. Aynı zamanda çeşitli doğa sporları etkinlikleri ve maratonlar bu güzergahta düzenlenmektedir. Fenerin bulunduğu konumdan Suluada ve Beş Adalar net şekilde görülebilmektedir.

^{Gelidonya Feneri (Türkiye Kültür Portalı)}

Beş Adalar ve Denizcilik Tarihi

Gelidonya Feneri’nin önünde bulunan Beş Adalar, denizcilik tarihi açısından önemli bir konuma sahiptir. Bu adalar çevresinde, dünya denizcilik tarihinin bilinen en eski ticaret gemisi batıklarından biri tespit edilmiştir. Bu batık, arkeolojik ve denizcilik araştırmaları açısından önem taşımaktadır.

Melanippe Antik Kenti

Fenerin güneydoğusunda, Karaöz Koyu’ndan yaklaşık 3 kilometre uzaklıkta yer alan Melanippe Antik Kenti, Helenistik Dönem'den itibaren Gagai kentine bağlı küçük bir liman yerleşimi olarak kullanılmıştır. Antik kent, Arkaik Dönem’de bir Yunan kolonisi olarak kurulmuş olup, adı Yunanca melas (siyah) ve hippos (at) sözcüklerinden türemiştir. Kent, Ortaçağ'da Sanetus Stephanus veya Karaozi olarak da anılmıştır. Liman bölgesinde Aziz Stephanos adına yapılmış üç nefli bir kilisenin kalıntıları bulunmaktadır. Bu yapı, denizcilere hizmet vermiştir. Kentin surları, konut kalıntıları, sarnıçları ve zeytinyağı üretim işlikleri günümüze kadar ulaşmıştır. Bazı kaynaklarda kentte bir Athena Tapınağı’ndan bahsedilse de, mevcut arkeolojik verilerde bu yapıya dair doğrudan bir iz bulunmamaktadır. Bölgede ayrıca deniz altında lahitler ve ostothek kalıntılarına rastlanmıştır.