Germencik ekşili tavuk, Aydın ilinin Germencik ilçesine özgü, koruk ekşisiyle hazırlanan geleneksel bir et yemeğidir. 23 Kasım 2020 tarihinde mahreç işaretiyle tescillenmiş olan bu yemek, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında korunmaktadır. Tescil başvurusu Germencik Belediyesi tarafından yapılmış; ürünün ün bağı, üretim yöntemi ve coğrafi sınırı resmi olarak tanımlanmıştır.

Tarihsel Arka Plan

Yemeğin ünü, 1937 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün Germencik ilçesine bağlı Hıdırbeyli Mahallesi’ni ziyareti sırasında kendisine ikram edilmesine dayanır. Atatürk’ün bu yemeği beğenmesi ve bölgedeki askerlerin samimi karşılanması üzerine mahalleye Ege 2. Ordu Madalyası verilmiştir. Bu olay, Germencik ekşili tavuk ile coğrafi sınır arasında tarihsel bir bağ kurmuş; madalya ve berat belgeleri günümüzde Germencik Belediyesinde muhafaza edilmektedir.

Ayırt Edici Özellikler

Yemek, haşlanıp kızartılan köy tavuğunun, olgunlaşmamış üzüm suyu (koruk ekşisi) ile pişirilmesiyle hazırlanır. Koruk ekşisi, Germencik’te yetişen yediveren cinsi yuvarlak çekirdekli üzümlerden elde edilir. Bu üzüm olgunlaşmadan toplanır, geçirgen çuvallarda sıkılır, süzülerek posa ve çekirdekten ayrıştırılır, ardından kaynatılıp soğutularak şişelerde saklanır.

Hazırlanışı

Yemek üç aşamada hazırlanır:

1. Haşlama: Köy tavuğu, odun ateşinde 15 dakika kaynatılır.
2. Kızartma: Haşlanan tavuk, zeytinyağında her yüzeyi kızarana kadar 5 dakika kızartılır.
3. Sos Hazırlığı ve Birleştirme: Aynı tavada salça kavrulur, doğranmış soğan ve sarımsak eklenir. Pembeleşince domates (veya konservesi), tuz, karabiber, kırmızı toz biber ilave edilir. Tavuğun haşlama suyundan bir miktar eklenerek sos tamamlanır. Tavuk, sos ve haşlama suyu bir tencerede birleştirilir; üzerine 1 su bardağı koruk ekşisi eklenerek 25 dakika daha pişirilir. Ardından en az 2 saat dinlendirilip sıcak servis edilir.

Coğrafi Sınır ve Üretim Koşulları

Yemeğin ünü ve üretim becerisi Germencik ilçesiyle doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle Germencik ekşili tavuğun tüm üretim aşamaları yalnızca bu coğrafi sınır içinde gerçekleştirilmelidir.

Denetim Süreci

Ürünün üretimi ve işaret kullanımı, Germencik Belediyesi koordinasyonunda Germencik İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile belediyeden birer uzman kişinin katılımıyla oluşturulan denetim mercii tarafından kontrol edilir. Denetimler yılda en az bir kez yapılır; gerektiğinde veya şikâyet üzerine ek denetimler de mümkündür. Denetim sonuçları Türk Patent ve Marka Kurumuna raporlanır.