Göğüs kafesi, vücudun göğüs bölgesinde yer alan, kalp, akciğerler ve büyük damarlar gibi hayati organları koruyan kemik ve kıkırdak yapılardan oluşan bir anatomik yapıdır. Latince adıyla thorax olarak bilinen bu yapı, omurga, sternum (göğüs kemiği) ve kaburgalardan meydana gelir. Aynı zamanda solunum fonksiyonu başta olmak üzere birçok sistemin hareketiyle doğrudan ilişkilidir. Göğüs kafesi, hem koruyucu hem de destekleyici işlevleriyle vücudun iskelet sisteminde merkezi bir rol oynar.

Yapısal Bileşenleri

Göğüs kafesi üç ana yapıdan oluşur: 12 çift kaburga (costae), göğüs kemiği (sternum) ve torakal omurlar (vertebrae thoracicae). Bu yapılar birlikte konik biçimli, esnek ve yarı sert bir koruma alanı oluşturur.

Kaburgalar (Costae)

Kaburgalar, arkada torakal omurlarla, önde ise sternumla doğrudan ya da dolaylı olarak bağlantı kuran kemik yapılardır. Toplam 12 çift kaburga bulunur. Bunlar üç gruba ayrılır:

• Gerçek Kaburgalar (Costae verae): İlk yedi çift kaburga, doğrudan sternuma bağlanır.
• Yalancı Kaburgalar (Costae spuriae): 8., 9. ve 10. kaburgalar, kıkırdak aracılığıyla üstteki kaburgaya bağlanır.
• Serbest Kaburgalar (Costae fluctuantes): 11. ve 12. kaburgalar ön uçları serbesttir, sternuma ulaşmazlar.

Her bir kaburga, baş (caput costae), boyun (collum costae), tüberkül (tuberculum costae) ve cisim (corpus costae) bölümlerinden oluşur.

Göğüs Kemiği (Sternum)

Sternum, önde kaburgaların kıkırdak yapılarıyla birleştiği yassı bir kemiktir. Üç bölümden meydana gelir:

• Manubrium sterni: Üst bölümdür. Klavikula ve 1. kaburgalarla eklemleşir.
• Corpus sterni: Gövde kısmıdır. 2. ila 7. kaburgalarla bağlantı sağlar.
• Processus xiphoideus: Alt uçta yer alan küçük kemik çıkıntısıdır, yaşla birlikte kıkırdaktan kemiğe dönüşür.

Torakal Omurlar (Vertebrae thoracicae)

Göğüs kafesinin arka kısmını oluşturur. 12 adet torakal omur, her iki yanlarından kaburgalarla eklem yapar. Bu yapı, göğüs kafesinin hareketine katkı sağlar ve omurilik için koruyucu bir kanal oluşturur.

Fonksiyonları

Göğüs kafesinin temel işlevleri arasında:

• Koruma: Kalp, akciğerler, büyük damarlar gibi hayati organları dış etkenlere karşı korur.
• Solunum: Kaburgalar ve sternum, solunum kasları (özellikle diyafram ve interkostal kaslar) aracılığıyla hareket ederek solunum hacmini değiştirir.
• Destek: Üst ekstremite kemiklerinin (özellikle klavikula ve skapula) tutunmasına destek olur.
• Kemik iliği üretimi: Sternum ve kaburgalar, erişkinlerde aktif kırmızı kemik iliği içererek kan hücrelerinin üretiminde rol alır.

Klinik Önemi

Göğüs kafesi, travmalara, kırıklara ve deformitelere açık bir yapıdır. Özellikle kaburga kırıkları, yaşlı bireylerde sık görülür. Skolyoz gibi omurga eğrilikleri göğüs kafesinin şeklini etkileyebilir. Doğumsal anomaliler arasında pectus excavatum (göğüs kemiğinin içe çökük olması) ve pectus carinatum (dışa çıkık göğüs kemiği) gibi durumlar yer alır.