Gölbaşı, Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti Ankara’nın güneyinde yer alan bir ilçedir. Ankara il merkezine yaklaşık 20 kilometre mesafede konumlanan ilçe, İç Anadolu Bölgesi’nin karakteristik coğrafi ve iklimsel özelliklerini taşır. Yüz ölçümü 1.650 km² ve deniz seviyesinden yüksekliği 974 metre olan Gölbaşı, hem kırsal hem de kentsel yerleşim alanlarını bünyesinde barındırır. İlçe, sahip olduğu doğal göller (Mogan ve Eymir), sulak alanlar ve biyolojik çeşitlilik açısından başkent çevresindeki en önemli doğal yaşam alanlarından biridir.

Ulaşım açısından merkezi bir konuma sahip olan Gölbaşı, Ankara-Konya devlet yolu (D750) üzerinde bulunmakta olup kara yolu ile başkent merkeziyle düzenli bir şekilde bağlantı kurmaktadır. Doğal ve kültürel kaynakları, özellikle hafta sonu turizmine ve rekreasyon faaliyetlerine olanak sağlamaktadır.

^{Ankara, Gölbaşı - Mogan Gölü (Gölbaşı Belediyesi)}

Tarihçe

Gölbaşı ve çevresi, tarihsel süreç içerisinde farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Bölgedeki yerleşim izleri, M.Ö. 2. binyıla kadar uzanmakta olup özellikle Hitit, Frig, Roma ve Bizans dönemlerine ait arkeolojik buluntular tespit edilmiştir. Antik dönemlerde küçük kırsal yerleşim birimleri şeklinde kullanıldığı değerlendirilen bölge, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de göç yolları üzerinde bulunması nedeniyle çeşitli etnik toplulukların geçiş güzergâhı olmuştur. 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Ankara’nın genişlemesiyle birlikte önem kazanan Gölbaşı, 1987 yılında çıkarılan bir yasa ile ilçe statüsüne kavuşmuştur.

Coğrafya ve İklim

Gölbaşı, İç Anadolu Bölgesi’nin karakteristik bozkır topoğrafyasına sahip olup ortalama deniz seviyesinden yüksekliği yaklaşık 970 metredir. İlçe toprakları genel olarak düzlük ve hafif engebeli arazi yapısıyla dikkat çeker. İlçenin en belirgin coğrafi unsurları; Mogan Gölü ve kısmen sınırları içinde kalan Eymir Gölü ile çevresindeki sulak alanlardır. Bu göller, zengin kuş türlerine ev sahipliği yapan ekolojik öneme sahip alanlar olup aynı zamanda rekreasyon faaliyetlerine de olanak sağlamaktadır. Gölbaşı, karasal iklim kuşağında yer almakta olup yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve kar yağışlı geçmektedir.

^{Ankara, Gölbaşı - Eymir Gölü (Gölbaşı Belediyesi)}

Nüfus ve Demografik Yapı

Gölbaşı ilçesinin nüfusu yaklaşık Gölbaşı Kaymakamlığı güncel verilerine göre 157.000 kişidir. İlçe, Ankara’nın güney koridorunda yer alması, ulaşım kolaylığı ve artan konut projeleri nedeniyle sürekli nüfus artışı göstermektedir. Kırsal ve kentsel yerleşim birimlerinin bir arada bulunması nedeniyle nüfus dağılımı hem merkezi hem de çevre mahallelere dağılmış durumdadır. Gölbaşı, genç nüfusun yoğun olduğu bir ilçedir. Bu, hem genç ailelerin hem de üniversite öğrencilerinin ilgi gösterdiği bir bölge olmasından kaynaklanmaktadır.

^{Ankara, Gölbaşı Haritası (Ankara Valiliği)}

Ekonomi

Gölbaşı ilçesinin ekonomik yapısı tarım, hayvancılık ve hizmet sektörü ekseninde şekillenmiştir. Tarımsal üretim alanında buğday, arpa ve yem bitkileri yetiştiriciliği yaygındır. Hayvancılık ise genellikle küçük aile işletmeleri düzeyindedir. Son yıllarda artan konut ve altyapı yatırımlarıyla birlikte inşaat sektörü de önemli bir ekonomik faaliyet alanı hâline gelmiştir. Ayrıca göller çevresindeki rekreasyon alanları, kafe ve restoran işletmeleri sayesinde yerel turizm de ekonomik gelir kaynağı olarak öne çıkmaktadır.

Turizm, Kültür ve Mutfak

Gölbaşı, doğal güzellikleri ve sulak alanları ile Ankara’nın önemli rekreasyon merkezlerinden biri konumundadır. Özellikle Mogan Gölü Tabiat Parkı, yürüyüş yolları, kuş gözlem kuleleri ve dinlenme alanlarıyla hafta sonu turizmi açısından yoğun ilgi görmektedir. Eymir Gölü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne (ODTÜ) ait olmakla birlikte çevresi kamuya açık rekreatif alanlar içermektedir. Gölbaşı, aynı zamanda ulusal ve uluslararası kuş göç yolları üzerinde yer almakta olup kuş gözlemciliği faaliyetleri açısından da önemlidir. İlçede geleneksel kültür unsurları yaşatılmakta; yerel festivaller, el sanatları ve yöresel mutfak da kültürel çeşitliliği yansıtmaktadır.

^{Ankara, Gölbaşı -Kuş Cenneti (Gölbaşı Belediyesi)}

Gölbaşı mutfağı, İç Anadolu Bölgesi’nin geleneksel Türk mutfağı unsurlarını taşıyan, kırsal ve göl kenarı yaşamın etkileriyle şekillenmiş yerel bir mutfaktır. Et, tahıl ve hamur işleri bu mutfağın temel yapı taşlarını oluşturur. Ayrıca Gölbaşı’nda yetişen sebzeler ve göl çevresinde tutulan balıklar da sofralarda kendine yer bulur.